Ta mësojmë Islamin së bashku!

[Lijanna]

Kur'ani mrekulli e vazhdueshme

Kur'ani është universal, ai nuk është i kufizuar dhe nuk favorizon ndonjë popull. Ai afron zgjidhje për problemet esenciale të gjithësisë. Ai është i qartë dhe përplot përputhshmëri dhe harmoni të plotë me trurin e njeriut si në kohën kur ai zbriti ashtu edhe me të gjitha gjeneratat e tjera që pasuan. Kur'ani i jep njohuri çdo gjenerate aq sa është e gatshme ta pranojë ajo.

Është e domosdoshme që çdo i dërguar i Allahut të ketë me vete mrekullinë për të vërtetuar besnikërinë, përcjelljen dhe informacionin e Allahut të Lartmadhëruar.
Mrekullia nuk i nënshtrohet rregullave të logjikës së njeriut. Mrekullia është prishje e proceseve natyrore ose ligjeve të gjithësisë të cilën Allahu i Lartmadhëruar ia ka dhuruar të dërguarit të Tij si dhe shpalos programin hyjnor.
Mrekullia e Kur'anit ndryshon dukshëm nga mrekullitë e pejgamberëve të mëparshëm. Mrekullitë e pejgamberëve të mëparshëm ishin mrekulli që shfaqeshin në moment. Ato shfaqeshin në prezencën e popullit, për të bindur popullin se ata janë të dërguarit e Allahut.

Mrekullia e Kur'anit shpeshherë është e padukshme, ajo do të zbulohet atëherë kur të ndodhin zbulimet shkencore, ose jep udhëzime për një të ardhme e cila do të zbulohet më vonë nga njerëzimi.
Kur'ani është universal dhe nuk ndryshon. Është burim kryesor i fesë për të gjitha gjeneratat. Ai është i pashterur dhe prodhon gjithmonë. Ai do t'i jep një gjenerate atë çka nuk i ka dhënë tjetrës dhe çudia ndodhë të jetë në të njëjtin ajet. Kjo ka të bëjë me ajetet të cilat kanë të bëjnë me krijimin dhe shkencën të cilat në kohën e zbritjes së Kur'anit, njerëzit nuk ishin në gjendje t'i kuptonin plotësisht.P.sh.: thënia se globi tokësor është në formë elipsoide, pastaj thëniet e Kur'anit rreth shkencës së embriologjisë, rotacionit dhe revolucionit të tokës. Ajetet e tilla nuk u shpjeguan me qëllim, këto u lanë të kuptohen me kalimin e kohës.

Secili pejgamber kishte mrekullinë dhe programin e vet.
Musai a.s. si mrekulli kishte shkopin, kurse për program kishte Tevratin.
Mrekullia e Isait a.s. ishte mjekësia, kurse programi i tij ishte Inxhili.
Kurse, mrekullia e Muhamedit s.a.v.s. ishte edhe vetë programi i tij. Kjo bëri që mrekullia ta ruaj programin dhe programi ta ruaj mrekullinë.
Allahu thotë në Kur'an: "Vërtet ne e zbritëm Kur'anin dhe Ne do ta ruajmë atë."
Si dëshmi kemi faktin se sado të zvogëlohet numri i hafizave do të rritet tirazhi i Kur'anit në botë sepse njerëzit janë ngarkuar në praktikimin e tij kurse Allahu në ruajtjen e tij.

Kur'ani përcaktoi bazën e diturisë së njerëzimit dhe na transmetoi se si mësoi njeriu. Allahu thotë në Kur'an: "Dhe ia mësoi Ademit të gjitha emrat."
Kështu, kur duam ta mësojmë foshnjen të flasë, fillojmë t'ia mësojmë emrat e nuk fillojmë t'ia mësojmë ndodhitë.
Nga vet logjika do të kuptohet se përderisa Kur'ani është fjalë e Allahut, ai do të jetë me një alegori dhe retorikë të pashembullt dhe do të mbetet mrekulli. Kur'ani kur përshkruan një gjë është i njëjtë për të gjithë, si për të pasurin ashtu edhe për të varfërin, si për të mërziturin ashtu edhe për të gëzuarin.
Pra, mrekulli e Kur'anit është retorika e tij. Ai është i kuptueshëm për të gjithë, edhe pse njerëzit janë të ndryshëm dhe të shumëllojshëm, rrjedhin nga shumë popuj dhe shumë kultura, nga shumë gjuhë dhe rrethe të ndryshme.
Dëshira e Allahut të Lartësuar ishte që mrekullia dhe retorika e Kur'anit mos të jetë në atë që nuk ishte e njohur për njerëzimin. Allahu përdori shkronjat e njëjta të cilat i përdornin edhe njerëzit. Mrekullia e Kur'anit shtrihet edhe në përmbajtjet e fjalisë e cila është shumë precize dhe nga kjo mrekulli njerëzit mbesin të magjepsur.
Mrekullitë e Kur'anit janë të shumta e ato do të zbulohen. Ato nuk zbulohen pa e lexuar Kur'anin me vëmendje të madhe dhe mrekullitë e tij do të zbulohen me kalimin e kohës.

Kur'ani nuk është libër shkencor që të ketë nevojë për ta vërtetuar shkenca. Ai është libër adhurimi, me program dhe sistem jete. Zbulimet e vërtetuara i japin kurajo njerëzimit të thonë se njeriu e vërtetoi atë që thoshte Kur'ani.
Kur'ani është më i përsosur se çdo shkencë në botë. Shkenca është dituri e njeriut, kurse Kur'ani, është dituri e Allahut të Lartësuar.
Vet përmirësimi i ndodhive të cilat ishin shtrembëruar nga librat e shenjta të mëhershme, konsiderohen mrekulli. Kur'ani tregoi sekretet më precize të feve qiellore dhe i përmirësoi ato. Sqaroi se cila është e devijuar e cila është e fshehur dhe njëkohësisht kërkoi nga ata që nëse munden le ta përgënjeshtrojnë atë, nëse kanë fakte. Kështu, Allahu ju tha: "Ai ishte Isai i biri i Merjemes, thënie e vërtetë për të cilën manipulojnë." (19: 34)

Mrekullia e Kur'anit manifestohet në shumë sfera; si në shpalljen e tij, në ligjërimin e tij, në nxënien e tij, në ruajtjen e tij, në vlerat e tij sublime: fetare e shpirtërore, morale e humanitare, ekonmike e sociale, materiale e shkencore.
Kur'ani është një libër që prin në dituri e shkencë dhe sfidon mbarë dituritë njerëzore. Ai është i tëri mrekulli.

Vlerat e Kur'anit dhe mrekullitë e tij janë të përjetshme.
Kur'ani përmban në vete argumente, fakte, fshehtësi dhe mrekulli të shumta, me zbulimin e të cilave në vazhdimësi do të binden njerëzit se vërtet ai është i shpallur nga Zoti i Madhërishëm dhe se Muhamedi është i Dërguar i Zotit.
Kur'ani është një mrekulli e përhershme, shumëdimensionale, përmbajtja e të cilit ka mahnitur si arabin beduin të shekullit të shtatë, ashtu dhe shkencëtarin evropian të shekullit tonë.
Kur'ani është mrekullia e përsosur, si për nga stili gjuhësor, ashtu edhe për nga përmbajtja shkencore e tij. Ndër mrekullitë e rëndësishme të Kur'anit, që ka vërtetuar shkenca më vonë, është pohimi i tij se të gjithë trupat qiellorë, përfshirë edhe Tokën, e cila ka formë të rrumbullakët, sillen-ecin rrugëve të tyre në hapësirën e gjithësisë.
"Edhe dielli udhëton për në kufirin e vet (në cakun përfundimtar). Ai është (udhëtim) përcaktim i Ngadhnjyesit, të Dijshmit. Edhe hënës i kemi caktuar (pozicionet) derisa të kthehet në trajtën e harkut (rrem i hurmës së tharë).
As dielli nuk mund ta arrijë hënën, e as nata para ditës po secila noton në një galaksion." (Kur'an, 38: 40)

Mrekullia e Kur'anit nuk shterrohet dhe nuk mbaron. Ajo vazhdon.
Koha e zbritjes së Kur'anit ishte diçka më shumë se mrekulli. Ai shpaloi tre sekretet:
1. Shpaloi domethënien e kohës së kaluar duke na treguar hollësirat e historisë së pejgamberëve dhe ngjarjet e disa popujve të mëhershëm.
2. Shpaloi mendimet e disa njerëzve të asaj kohe, të pa thëna nga ata dhe ata nuk qenë në gjendje ta përgënjeshtrojnë atë për të cilën kishin planifikuar.
3. Ai shpaloi edhe perdet e kohës së ardhshme të afërt, e cila do të ndodhë pas disa muajve, pas disa vitesh duke i sfiduar ata.
4. Ai shpaloi edhe perdet e ardhmërisë së largët për t'ju dhënë gjeneratave të tjera mrekullitë e tij, për ta besuar atë, për t'i rënë në sexhde paralajmëruesit të këtij libri, e ai është Allahu xhele shanuhu.
www.pertymoter.net

[Lijanna]

Profeti Muhamed - mëshirë për të gjitha krijesat

"Në këtë (që u përmend) ka mjaft për një popull të dëgjueshëm. E Ne të dërguam ty (Muhammed) vetëm si mëshirë për të gjitha krijesat." (Kur'an, 21: 106-107)
I Dërguari i Allahut, alejhi selam, ishte njeriu më i dashur dhe në këtë mënyrë ai u dallua nga të gjithë njerëzit e tjerë në guxim dhe trimëri. Të qenët tepër shpirtmirë dhe sytë e tij të mbushur me lot ishin edhe në sprovën më injoruese të mizorisë. Sahabiu, Shedad bin Avs, radijallahu anhu, ka transmetuar: "Allahu ju ka urdhëruar juve të tregoni mirësi ndaj secilit, kështu që nëse duhet të vrisni, vrisni në mënyrë të mirë, dhe nëse e therrni kafshën, therreni atë me butësi. Nëse dikush prej jush ka për ta therrur një kafshë, ai duhet ta mpreh thikën së pari dhe ta trajtoj kafshën si duhet."
Ibn Abasi, radijallahu anhu, tregon se e ktheu kurbanin në anën e tij dhe pastaj filloi ta mpreh thikën e tij. Kur profeti, alejhi selam, e pa atë tha: "A dëshiron ta mbysësh atë dy herë? Përse nuk e mprehe thikën para se ta hidhje atë në tokë?"

Mëshirë për besimtarët

Mëshira e Pejgamberit, alejhi selam, ndaj besimtarëve ishte në shkallën më të lartë. Kur'ani përshkruan mëshirën e tij në ajetin vijues:
"Juve ju erdhi i Dërguar nga lloji juaj, atij i vije rëndë për vuajtjet tuaja, sepse është lakmues i rrugës së drejtë për ju, është i ndjeshëm dhe i mëshirshëm për besimtarët." (Kur'an, 9: 128)

Sa'd bin Ubade, radijallahu anhu, njëherë u sëmur, kështu që i Dërguari i Allahut, alejhi selam, e vizitoi atë në shtëpinë e tij. Duke e parë shokun e tij besimtar në gjendje të mjerueshme, ai filloi të qajë. Pastaj, ai tha: "Allahu nuk dënon për shkak të lotëve, as për shkak të pikëllimit, por Ai dënon për shkak të kësaj" dhe tregoi me gisht kah gjuha e tij. (Buhariu)

Mëshira ndaj armiqve të tij

Robërit e luftës të zënë në betejën e Bedrit ishin armiqtë e tij më të mëdhenj. Megjithatë, ai siguroi që ata të trajtoheshin në mënyrën më të mirë. Në mesin e tyre ishte edhe Suhejl bin Amri, një orator i papërmbajtur i cili e kishte kërcënuar Pejgamberin alejhi selam.
Omeri, radijallahu anhu, njëri prej shokëve më të afërt të Pejgamberit, propozoi që t'ia shkulë dy nga dhëmbët e tij të poshtëm kështu që ai mos të mund të jetë aq i ndyrë në të folurit e tij. Profeti ia ktheu: "Po ta bëj këtë, Allahu do të më shëmtojë mua në Ditën e Gjykimit, pavarësisht nga fakti se unë jam i Dërguar i Tij."

Në Mekë, populli i tij i shkaktoi atij çdo lloj të vuajtjeve, përfundimisht e detyroi atë të emigrojë në Medine dhe pastaj zhvilluan luftëra me të për pesë vite. Sidoqoftë, kur ai e çliroi Mekën pa gjakderdhje në vitin e njëzetenjë të Pejgamberisë, ai i pyeti pabesimtarët e Mekës të cilët ishin duke pritur vendimin e tij për ta: "Si mendoni se do t'ju trajtojë?" Ata u përgjigjën njëzëri: "Ti je një bujar, djali i një bujari." Ai i njoftoi ata me vendimin e tij:
"Ju jeni të lirë! Këtë ditë nuk do të ketë qortim për juve; Allahu ju faltë!"



Mëshirë për gratë

Muhamedi, alejhi selam, ishte gjithashtu shumë i sjellshëm dhe i dhembshëm ndaj grave. Në ato kohë gratë kishin qenë të trajtuara shumë keq. Profeti fisnik u dha atyre respekt dhe dinjitet baras me burrat në xhemat. Omeri, radijallahu anhu, ka thënë:
"Ne nuk kemi pasur shumë respekt për gratë sa ishim në Mekë, por ato ishin të trajtuara më mirë në Medine. I Dërguari i Allahut i përforcoi të drejtat e grave përmes thënieve dhe urdhrave të tij, të cilat përmirësuan pozitën dhe statusin e tyre."

Mëshirë për fëmijët

I Dërguari i Allahut, alejhi selam, ishte i mëshirshëm posaçërisht ndaj fëmijëve. Kur ai e pa një fëmijë duke qarë, ai u ul pranë tij dhe i ndau ndjenjat e tij. Ai e ndiente dhembjen e nënës për fëmijën e saj më shumë se vet nëna e tij. Njëherë ai tha: "Unë qëndroja në namaz dhe dëshiroja ta zgjasë atë. Mirëpo, dëgjova qarjen e një fëmije dhe e shkurtova namazin për shkak të shqetësimit që nëna ndiente." (Buhariu)

Ai i merrte fëmijët në krahët e tij dhe i përqafonte ata. Ai njëherë ishte duke i përqafuar nipat e tij të dashur, Hasanin dhe Husejnin, kur Ekrem bin Habisi i tha atij: 'Unë i kam dhjetë fëmijë. Deri tani, nuk e kam puthur asnjërin prej tyre.' I Dërguari i Allahut, alejhi selam, u përgjigj: "Ai që s'ka mëshirë për të tjerët, nuk do të mëshirohet." (Buhariu dhe Muslimi)
Ndërsa, në një transmetim tjetër, ai ka thënë: "Çka mund të bëj për ty nëse Allahu e largoi prej teje ndjenjën e mëshirës?" (Tirmidhiu)

Mëshirë për robërit

Pejgamberi, alejhi selam, fuqimisht urdhëroi sjelljen e mirë dhe bujare për robërit, shërbëtorët dhe punëtorët e angazhuar me punë fizike. Xhabiri, radijallahu anhu, transmetoi se Muhamedi, alejhi selam, ka thënë: "Ushqeni ata me ushqimin që e hani ju, vishni ata me aso rroba që i vishni edhe ju dhe mos u shkaktoni mundime krijesave të Allahut."
Pejgamberi, alejhi selam, gjithashtu ka thënë: "Ata të cilët Allahu i ka bërë të varur prej jush janë vëllezërit tuaj, shërbëtorët dhe ndihmësit tuaj. Secilit, që vëllezërit e tij i janë bërë shërbëtorë, duhet që ta ushqejë atë me ushqimin që e han ai dhe ta veshë atë me rrobat që i vesh ai, mos ta urdhërojë atë ta bëjë atë që nuk mund ta bëjë vetë dhe nëse bëhet e domosdoshme të bëhet ajo ai duhet ta ndihmojë atë në kryerjen e punës."

Mëshirë për kafshët

Mëshira e tij nuk i përfshinte vetëm njerëzit por edhe kafshët.
Pejgamberi, alejhi selam, i ndaloi shokët e tij që t'i mbajnë kafshët të uritura ose të etura, t'i trazojnë ose t'i mbingarkojnë ato. Ai urdhëroi se mirësia dhe rehatia e tyre janë punë që e meritojnë afrimin e njeriut te Allahu. Ebu Hurejra, radijallahu anhu, transmeton se Muhamedi, alejhi selam, ka thënë:
"Udhëtari i cili ishte i uritur e pa një pus në rrugë. Ai hyri brenda në pus dhe kur doli jashtë ai e pa një qen të rraskapitur për shkak të etjes. Njeriu e kuptoi se qeni ishte i etur sikurse ai, kështu që ai hyri në pus përsëri, e mbushi çorapen e tij të lëkurës me ujë dhe e sjelli jashtë duke e mbajtur atë me dhëmbët e tij. Në këtë mënyrë ai e largoi etjen e qenit. Allahu u kënaq me këtë vepër të mirë dhe ia fali mëkatet e tij." Sahabët pyetën: "O i Dërguar i Allahut, a ka shpërblim edhe për shkak të egërsirave dhe kafshëve të gjahut? Profeti, alejhi selam, u përgjigj:
"Ka shpërblim për kujdesin e çdo gjallese.."

Abdullah bin Umeri, radijallahu anhu, ka transmetuar se Profeti, alejhi selam, ka thënë: ''Një grua u hodh në zjarr vetëm pse ia ndaloi ushqimin dhe ujin maces së saj dhe refuzoi ta lejë të lirë në mënyrë që ajo do të mund të sigurohej prej urisë duke ngrënë krimba dhe insekte."

Njëherë duke u kthyer nga një fushatë luftarake, disa sahabë i larguan të vegjlit e zogut prej folesë së vet për t'i ledhatuar. Nëna e zogjve u kthye dhe kur nuk i gjeti të vegjlit e saj në fole, filloi të fluturojë përreth duke klithur. Kur u informua për këtë çështje, i Dërguari i Allahut, alejhi selam, u zemërua dhe urdhëroi që zogjtë të ktheheshin në fole. (Ebu Davudi)

Përfundim

Dashuria dhe mëshira e të Dërguarit të Allahut për të gjitha llojet e krijesave nuk ishte sikur e quajnë sot 'humanizëm'. Ai ishte i sinqertë dhe i balanconte dashurinë dhe mëshirën e tij. Ai ishte më i mëshirshëm se çdo person tjetër. Ai ishte Profet, i Dërguar i Allahut, Krijuesit dhe Mbështetësit të gjitha krijesave për drejtimin dhe lumturinë e krijesave të vetëdijshme - njerëzve dhe xhinëve - dhe harmonisë së ekzistencës. Për këtë, ai jetoi jo për vete por për të tjerët; ai është mëshirë për të gjitha botët.

Përktheu: F. Kaçiu

[Albanian eX|PerT]

SHTYLLAT E ISLAMIT DHE PARIMET E MORALIT

Pejgamberi i Islamit e ka pėrcaktuar qėllimin parėsor tė dėrgimit tė tij dhe metodologjinė e qartė tė misionit tė tij me fjalėt: “Me tė vėrtetė jam dėrguar t’i plotėsoj virtytet e mo­ralit.” /Transmeton Maliku/

Kjo, sikur edhe misioni i cili e shėnoi rrjedhėn e vet nė his­to­rinė e jetės dhe bartėsi i tė cilit dha mund tė madh nė pėr­hap­jen e rrezeve tė tij dhe tubimin e njerėzve rreth tij, nuk pretendon mė tepėr se mbėshtetjen e vlerave tė tyre dhe ndri­ēimin e horizonteve tė pėrsosmėrisė para syve tė tyre, ashtu qė tė ecin nė tė me dituri.

Ritualet fetare tė miratuara nė Islam, tė cilat u konside­ruan kondita tė besimit nė tė, nuk janė ceremoni dogmatike tė llojit i cili e lidh njeriun me metafizikėn e padukshme dhe e obligon atė tė kryejė vepra dhe lėvizje tė cilat nuk kanė kuptim. Jo, assesi, por detyrat obligative, me tė cilat Islami e obligoi ēdo pje­sėtar tė vet, janė stėrvitje e pėrsėritur me qė­llim tė adap­ti­mit tė njeriut qė tė pajiset me vlera tė shėn­dosha dhe tė jetė konsekuent nė kėto vlera, kushedi sa tė ndėrrohen para tij rre­thanat. Kėto mė sė shumti u ngjajnė stėrvitjeve fizike, tė cilave njeriu iu qaset me dėshirė tė madhe, duke pretenduar nga prak­tika e tyre e vazhdueshme shėndetin e trupit dhe jetėn stabile.

Kur’ani Famėlartė dhe Suneti i pastėr i shpa­loj­nė qartė kėto tė vėrteta. Allahu i Madhėrishėm kur na detyroi me na­mazin obligativ, e tregoi edhe urtėsinė e kryerjes sė tij, duke thėnė: “… fal namazin, vėrtetė namazi largon nga tė shėmtuarat dhe tė irituarat…” (El-Ankebut: 45)

Pra, largimi nga mbrapshtitė dhe pastrimi nga fjala e keqe dhe vepra e keqe janė esenca e namazit. Nė hadithin e transmetuar nga Pejgamberi [sal-lAllahu alejhi ve sel-lem] nga Allahu i Madhėrishėm pėrmendet: “Unė e pra­noj namazin e Atij qė me tė mė ėshtė nėnshtruar Mua, nuk u sjell tė kėqija kri­jesave tė Mia, nuk ėshtė transparent nė mė­kate, tėrė ditėn mė pėrmend Mua dhe e mėshiron tė ngratin, udhėtarin, tė vejat dhe nevojtarin.” /Transmeton Bezzari/

Zekati i obliguar nuk ėshtė tatim i cili rrėmbehet prej xhe­pa­ve, por ai nė radhė tė parė ėshtė mbjellje e ndjenjave tė mėshirės dhe butėsisė dhe forcim i lidhjeve tė njohjes re­cip­ro­ke dhe dashurisė nė mes shtresave tė ndryshme. Qė­llimin e nxjerrjes sė zekatit Kur’ani e ka theksuar me fjalėt: “Merr prej pasurisė sė tyre (tė atyre qė pranuan gabimin) lėmoshė qė t’i pastrosh me tė dhe t’u shtosh (tė mirat) …” (Et-Teube: 103)

Urtėsia parėsore, pra, qenka pastrimi i shpirtit nga njo­llat e mospėrsosmėrisė dhe ngritja e shoqėrisė nė piedes­tale mė tė larta.

Pėr kėtė Pejgamberi [sal-lAllahu alejhi ve sel-lem] i dha njė kuptim mė tė gjerė domethėnies sė fjalės lėmoshė, tė cilėn duhet ta japė muslimani, dhe thotė: “Buzėqeshja nė fytyrėn e vėllait tėnd ėshtė lėmoshė, urdhėrimi nė tė mirė dhe ndalimi nga e keqja ėshtė sadaka (lėmoshė), ta udhėzosh njė njeri qė e ka humbur rrugėn ėshtė lėmoshė, ta largosh njė pengesė, ferrė dhe asht nga rruga ėshtė lėmoshė, t’i ndih­mosh njė vėllai tė nxjerrė ujė ėshtė lėmoshė dhe t’i ndihmosh njė njeriu me tė parė tė dobėt ėshtė lėmoshė.” /Transmeton Buhariu/

Kėto instruksione nė mjedisin shkretinor, i cili me shekuj je­toi nė hasmėri dhe mendjelehtėsi, tregojnė pėr qėllimet tė ci­lat i trasoi Islami dhe nė tė cilat i priu arabėt nė injorancėn e errėt.

Po ashtu, Islami e obligoi edhe agjėrimin. Islami kėtė nuk e konsideron abstenim tė pėrkohshėm nga disa ush­qi­me dhe pije, por e konsideron njė hap kah ndalimi i njeriut nga epshet e ndaluara dhe pasionet e shėmtuara.
Si konfirmim tė kėtij kuptimi, Pejgamberi [sal-lAllahu alej­hi ve sel-lem] thotė: “Kush nuk i lė fjalėt e kota dhe vep­rimet sipas tyre, le ta dijė se Allahu nuk ka nevojė qė ai ta lėrė hajen dhe pijen.” /Transmeton Buhariu/ Pejgam­beri [sal-lAllahu alejhi ve sel-lem] po ashtu thotė: “Agjėrimi i vėrtetė nuk ėshtė tė ndaluarit prej hajes dhe pijes, por agjė­rimi i vėrtetė ėshtė tė ndaluarit nga fjalėt e kota dhe punėt e ndyta; nėse tė shan dikush,apo tregohet ndaj teje injorant,thuaj: Unė jam agjėrueshėm.” /Transmeton Ibėn Huzejme/
Kur’ani Famėlartė e pėrmend frytin e agjėrimit nė aje­tin: “… agjėrimi ju ėshtė bėrė obligim sikurse qė ishte ob­li­gim edhe i atyre qė ishin para jush, kėshtu qė tė bėheni tė devotshėm.” (El-Bekare: 183)

Ndoshta njeriu mund tė kujtojė se shkuarja nė vendet e shenjta, me tė cilėn ėshtė obliguar ai qė ka mundėsi dhe kon­siderohet prej detyrave islame pėr disa pjesėtarė tė tij, ėshtė thjesht njė udhėtim i zbrazėt nga kuptimet etike dhe shem­bull i ritualeve metafizike tė cilat ndonjėherė i pėr­mbajnė fetė. Kjo ėshtė gabim, pasi qė Allahu i Madhė­rishėm lidhur me kėtė ritual thotė: “Haxhi ėshtė nė muajt e caktuar, e kush bėn (ia fillon tė zbatojė) haxhin nė kėta muaj, nuk duhet t'i afrohet gruas, nuk bėn tė marrė nėpėr kėmbė dispozitat e sheriatit, as nuk duhet shkak­tuar grindje. Ēka punoni nga e mira, Allahu di pėr to. Dhe pėrgatituni me furnizim (pėr rrugė), e furnizimi mė i mirė ėshtė devotshmėria, e ju tė zotėt e mendjes keni dronė Time.” (El-Bekare: 197)

Nga ky prezantim i pėrgjithėsuar i disa ritualeve me tė cilat u identifikua Islami, dhe tė cilat u njohėn se janė shty­llat e tij themelore, e kuptojmė qartė fuqinė e raporteve tė cilat e lidhin fenė me karakterin. Po, kėto janė rituale tė ndry­shme nė for­mėn dhe mėnyrėn e vet, por tė gjitha bash­kohen nė qėllimin tė cilin e theksoi Pejgamberi [sal-lAllahu alejhi ve sel-lem] me fjalėt: “Unė jam dėrguar t’i plotė­soj vlerat e moralit.”

Namazi, agjėrimi, zekati, haxhi dhe mėsimet e tjera isla­me tė ngjashme me kėto rituale fetare janė pidestalet e pėr­sosmėrisė sė dėshiruar dhe bartėsit e pastėrtisė qė mbrojnė jetėn dhe lartėsojnė vlerėn e saj. Ndėrkaq, kėtyre veti­ve fis­ni­ke, tė cilat lidhen me to apo zhvillohen prej tyre, u ėshtė dhėnė pozitė e lartė nė fenė e Allahut.

Pėr atė, nėse njeriu nuk i shfrytėzon ato qė ta pastrojė zem­rėn, ta kullojė qenien dhe t’i kalitė lidhjet e tij me Allahun dhe njerėzit, ai ka devijuar. Allahu i Madhėrishėm thotė: “Ai qė i paraqitet Zotit tė vet si kriminel, e ka Xhehenemin, nė tė cilin as nuk vdes as nuk jeton. Ndėr­sa ai qė i paraqitet Atij besimtar, e qė ka bėrė vepra tė mira, tė tillėt i presin merita tė larta. (do ta presin) Xhenete tė Adnit, nė­pėr tė cilėt rrjedhin lumenj dhe aty do tė jenė pėrjetė. Ky ėshtė shpėrblim i atij qė ėshtė pastruar nga mosbesimi .” (Ta Ha: 74-76)

Marrė nga libri: KARAKTERI I MUSLIMANIT
Autor: Muhammed GAZALI

[Albanian eX|PerT]

DOBĖSIA E KARAKTERIT, ARGUMENT PĖR DOBĖSINĖ E BESIMIT

Besimi ėshtė fuqi mbrojtėse nga poshtėrsitė dhe shtytės drejt vlerave fisnike, andaj edhe kur Allahu i Madhėrishėm i thėrret robėrit e Vet nė atė qė ėshtė produktive, ose kur i largon nga gjėrat destruktive, kėtė e paraqet si kėrkesė tė imanit stabil nė zemrat e tyre. Ai shpesh nė Librin e Tij thotė: "O ju tė cilėt keni besuar", pastaj e pėrmend obligimin me tė cilin i detyron, si p.sh.: "... Ta keni nė kujdes Allahun dhe tė jeni me ata tė drejtit." (Et-Teube: 119)

Pejgamberi i Allahut ka sqaruar qartė se besimi i fortė pa dyshim prodhon karakter tė fortė dhe se rėnia rapide e moralit pėrfundimin e ka nė dobėsimin e besimit, nė bazė tė madhėsisė sė tė keqes apo dobėsisė sė saj. Lidhur me njeriun e pandėrgjegjshėm me sjellje brutale, i cili bėn punė tė ndyta pa u brengosur prej askujt, Pejgamberi [sal-lAllahu alejhi ve sel-lem] thotė: "Turpi dhe besimi janė tė dyja tė pėrbashkėta, nėse ngritet njėra, ngritet edhe tjetra." /Transmetojnė Hakimi dhe Taberaniu/

Po ashtu, pėr njeriun qė shqetėson fqinjėt e vet dhe i dėmton feja ka qėndrim tė ashpėr, dhe pėr tė Pejgamberi [sal-lAllahu alejhi ve sel-lem] ka thėnė: "Pėr Allahun, nuk beson, pėr Allahun, nuk beson, pėr Allahun, nuk beson!" I thanė: "Kush, o Pejgamber i Allahut?" Tha: "Ai, nga tė kėqijat e tė cilit nuk janė tė sigurt fqinjėt e vet!" /Trans­meton Buhariu/

Pejgamberi [sal-lAllahu alejhi ve sel-lem] kur i mėson ithtarėt e vet qė t'u shmangen punėve tė kota, fjalėve tė pamatura dhe tė pavend thotė: "Kush i beson Allahut dhe Ditės sė Fundit, le tė flasė mirė ose le tė heshtė." /Transmeton Buhariu/

Kėshtu vazhdon nė mbjelljen e vlerave dhe mbikėqyrjen e tyre, derisa t'i japin frytet e veta duke u bazuar nė sinqeritetin dhe pėrsosmėrinė e besimit.

Mirėpo, duhet ditur se disa pjesėtarė tė fesė e shohin si tė lehtė kryerjen e ritualeve fetare obligative; ata para masės tregohen se janė aq tė pėrpiktė nė kryerjen e tyre, por njėkohėsisht bėjnė vepra tė cilat i injoron karakteri fisnik dhe besimi i vėrtetė. Pejgamberi [sal-lAllahu alejhi ve sel-lem] iu kėrcėnua atyre njerėzve tė dyfishtė dhe ia tėrhoqi vėrejtjen umetit pėr ta. Pėr atė se imitimin e formės sė ritualeve fetare mund ta bėjė ai i cili nuk e ka absorbuar shpirtin e tyre apo nuk ėshtė ngritur nė nivelin e tyre.

Ndoshta edhe fėmija i vogėl mund t'i imitojė veprimet e namazit dhe pėrsėrit fjalėt qė thuhen nė tė. Ndoshta edhe njė artist mund tė ekspozojė nėnshtrimin dhe tė aktrojė ceremonitė mė tė rėndėsishme, mirėpo as kjo e as ajo e para nuk i ndihmojnė me asgjė besimit tė shėndoshė dhe qėllimit fisnik.

Gjykimi pėr shkallėn e tė mirės dhe shkėlqyeshmėrinė e sjelljes i takon njė peshoje e cila asnjėherė nuk gabon, e ajo ėshtė: karakteri i lartė.

Nė kėtė kontekst transmetohet se njė njeri i ka thėnė Pejgamberit [sal-lAllahu alejhi ve sel-lem]: "Filania pėrmend se shumė falet, agjėron dhe jep lėmoshė, mirėpo ajo i dėmton me fjalė fqinjtė e saj." Pejgamberi [sal-lAllahu alej­hi ve sel-lem] tha: "Ajo ėshtė nė zjarr." Pastaj njeriu tha: "O Pejgamber i Allahut, filania pėrmend se pak falet, agjėron dhe se jep lėmoshė disa copa djathi, por nuk i dėmton fqinjėt e saj." Ai tha: "Ajo ėshtė nė Xhenet." /Transmeton Ahmedi/

Nė kėtė pėrgjigje ēmohet vlera e karakterit tė lartė, e po ashtu ngrihet lėmosha si ritual me karakter shoqėror, dobia e sė cilės transferohet te tė tjerėt, andaj edhe nuk ėshtė kushtėzuar pakėsimi i saj siē ėshtė kushtėzuar pakėsimi i namazit dhe agjėrimit, tė cilat, nga aspekti ezoterik, janė rituale personale.

Pejgamberi [sal-lAllahu alejhi ve sel-lem] nuk u ndal vetėm nė pėrgjigjen e kėsaj pyetjeje nė ndriēimin e lidhshmėrisė sė karakterit me besimin e vėrtetė dhe adhurimin e sinqertė, por atė e bėri bazė tė prosperimit nė kėtė botė dhe tė shpėtimit nė botėn tjetėr.

Ēėshtja e karakterit ėshtė mė e ndėrlikuar se kjo dhe patjetėr duhet tė ketė udhėzim kontinuitiv dhe kėshilla tė njėpasnjėshme qė tė thellohet nė zemra dhe ide, dhe se besimi, mirėqenia dhe morali janė elemente unike tė pandara dhe asgjė nuk mund ta copėtojė litarin e tyre.

Pejgamberi [sal-lAllahu alejhi ve sel-lem] njė ditė i pyeti shokėt e vet: "A e dini cili ėshtė i falimentuar?" Thanė: "Te ne, i falimentuar ėshtė ai i cili nuk ka para dhe pasuri." (Pejgamberi) Tha: "Njeri i falimentuar prej umetit tim ėshtė ai i cili nė Ditėn e Gjykimit do tė vijė me namaz, zekat dhe agjėrim, por dikė e ka sharė, pėr dikė ka shpifur, dikujt ia ka rrėmbyer pasurinė, dikė e ka vrarė e dikė e ka goditur, dhe ēdonjėrit prej tyre do t'i japė prej tė mirave tė veta, e nėse i harxhohen tė mirat, para se t'i paguajė borxhet, merren prej mėkateve tė tyre e i hidhen atij, e pastaj ai hidhet nė zjarr." /Transmeton Muslimi/

Ky pra ėshtė i falimentuari. Sikur tregtari i cili nė shitoren e vet ka artikuj nė vlerė prej njė mijė e ndėrkaq ka borxhe, vlera e tė cilave ėshtė dy mijė; atėherė si ky i ngrati mund tė konsiderohet pasanik? Po ashtu, edhe njeriu i cili i kryen disa rituale fetare, por pėrsėri pas tyre mbetet i gatshėm pėr tė keq, fytyrėmėrrolur e i disponuar pėr armiqėsi, si mund tė konsiderohet i devotshėm? Transmetohet se Pejgamberi [sal-lAllahu alej­hi ve sel-lem] pėr kėto situata ka pėrmendur njė shembull mjaft tė pėrshtatshėm, edhe atė duke thėnė: "Morali i vyeshėm i shkrin mėkatet siē e shkrin uji borėn, ndėrkaq morali i prishur i deformon veprat ashtu siē e prish uthulla mjaltin." /Transme-ton Bejhekiu/

Prandaj, kur zhvillohen ndyrėsirat nė shpirt, pėrhapet e keqja e tyre dhe shtresohet rreziku i tyre, njeriu del prej fesė sė vet ashtu siē del lakuriqi prej rrobave tė veta, e me kėtė pretendimi i tij nė besim ėshtė trillim, sepse ēfarė vlere ka feja pa moral? Dhe ē'do tė thotė plangprishėsia krahas thirrjes sate se i takon Allahut?

Duke i konfirmuar kėto parime tė qarta tė lidhshmėrisė sė besimit me karakterin e drejtė, Pejgamberi i ndershėm thotė: "Personi tek i cili gjenden tri gjėra ėshtė munafik (hipokrit), edhe nėse agjėron, falet dhe e kryen haxhin e umren, dhe thotė: 'Unė jam musliman'. Ato janė: kur flet, rren, kur premton, mashtron, dhe kur i besohet diēka, tradhton." /Transmeton Muslimi/ Sipas njė versioni tjetėr thotė: "Shenjat e munafikut (hipokritit) janė tre: kur flet rren, kur premton e then premtimin dhe kur tė jep besė tradhton, edhe pse falet, agjėron dhe kujton se ėshtė musliman." Po ashtu thotė: "Personi tek i cili gjenden katėr veti, ėshtė munafik i plotė, kurse personi tek i cili gjendet njė prej atyre vetive, tek ai gjendet njė shenjė e hipokrizisė, derisa nuk e lė: Kur i besohet diēka tradhton, kur flet rren, kur ia jep besėn dikujt nuk e mban dhe kur armiqėsohet me dikė e tepron." /Transmeton Buhariu/

Marrė nga libri: KARAKTERI I MUSLIMANIT
Autor: Muhammed GAZALI