A po kanoset rreziku i ekstremizmit fetar në Kosovë?

[panta_rhei]

Njeri po te thot:
Jemi 90 perqind me shumice musliman, edhe jemi ne mjerim si shoqeri, KUSH I KA FAJET?

A je kah kerkon me ta shpalle naim ternaven ose shefqet krasniqin figure historike kombetare???
Fol?

Qe 100 here jemi kah ju pyesim:
Permendni vetem 10 figura ose simbole komebtare qe ju mendoni se e meritojne te jene te tilla!? Sipas jush?!

Hiqni veprat e marin barletit, gjergj fishtes, pjeter bogadanit, vaso pashes, cajupit, asdrenit, migjenit, skenderbeut, flamurin kuq e zi te gjon kastriotit...
...qe po i hjekim.
Hajt tregoni ju qysh do te duhej te ishte?!

Hajde, tregoni njehere, behuni burra, ta dijme ku ka ngecur problemi.

Shumica edhe pakica percaktohen e vleresohen ne vepra e ne zemer, e jo ne numer te bubrrecave.
Nuk ki zemer, o jaran. Zemer nuk ki, as nuk ke pas kurre.
Per shqiptari jo, e per arabi, aty eshte pune per ty, por nga une mos prit respekt veq pse ti e nderon filan arapin e filan shpelles.

Tregoma ti nje shqiptar musliman, ose nje veper te tij qe ka kontribu per kombin shqiptar para 500 vjeteve. Cka duhet me mesu femija i shqiptarit sot per historine e popullit te vet para 600 - 700 - ose 300 e 200 vjeteve? A dmth spaska asnje musliman patriot ne ate kohe, asnje liber ose veper kombetare nga nje musliman, tash s'ka histori?
Ti fol, trego, ku po te dhemb, marre ska pse me ardhe, vulen nuk po ia japim, forum diskutimesh jemi? Fol e mos leh pa qellim as pa objekt.
A mundesh? A nuk mundesh?

[Kercovari]

Postimi origjinal është bërë nga panta_rhei

Njeri po te thot:
Jemi 90 perqind me shumice musliman, edhe jemi ne mjerim si shoqeri, KUSH I KA FAJET?

A je kah kerkon me ta shpalle naim ternaven ose shefqet krasniqin figure historike kombetare???
Fol?

Qe 100 here jemi kah ju pyesim:
Permendni vetem 10 figura ose simbole komebtare qe ju mendoni se e meritojne te jene te tilla!? Sipas jush?!

Hiqni veprat e marin barletit, gjergj fishtes, pjeter bogadanit, vaso pashes, cajupit, asdrenit, migjenit, skenderbeut, flamurin kuq e zi te gjon kastriotit...
...qe po i hjekim.
Hajt tregoni ju qysh do te duhej te ishte?!

Hajde, tregoni njehere, behuni burra, ta dijme ku ka ngecur problemi.

Shumica edhe pakica percaktohen e vleresohen ne vepra e ne zemer, e jo ne numer te bubrrecave.
Nuk ki zemer, o jaran. Zemer nuk ki, as nuk ke pas kurre.
Per shqiptari jo, e per arabi, aty eshte pune per ty, por nga une mos prit respekt veq pse ti e nderon filan arapin e filan shpelles.

Tregoma ti nje shqiptar musliman, ose nje veper te tij qe ka kontribu per kombin shqiptar para 500 vjeteve. Cka duhet me mesu femija i shqiptarit sot per historine e popullit te vet para 600 - 700 - ose 300 e 200 vjeteve? A dmth spaska asnje musliman patriot ne ate kohe, asnje liber ose veper kombetare nga nje musliman, tash s'ka histori?
Ti fol, trego, ku po te dhemb, marre ska pse me ardhe, vulen nuk po ia japim, forum diskutimesh jemi? Fol e mos leh pa qellim as pa objekt.
A mundesh? A nuk mundesh?

E na trego ti se kush ka kontribu nga te krishteret po jo me demogagji politike.

[panta_rhei]

Postimi origjinal është bërë nga Kercovari

E na trego ti se kush ka kontribu nga te krishteret po jo me demogagji politike.

Po bre:
Bile vec deri ne shpalljen e shtetit shqiptar 1912:
Pal Engjelli, vepra formula e pagezimit, prift katolik, dokumenti i apre ne histori i gjuhes se shkruar shqipe.
Marin Barleti, vepra "Meshari", vepra e pare ne gjuhen shqipe.
Gjon Kastrioti, Gjergj Muzaka, Gjergj Arianiti, Karl Topia, Gjergj Kastrioti.
Flamuri kombetar, kuq e zi, i familjes se Kastrioteve (nen kete flamur ka luftu Adem Jashari edhe mixha Shaban).
Pjeter BogdaniN vepra Ceta e Profeteve, dokument i shkruar ne gjuhen shqipe.
Pjeter Budi, Xhon Nikoll Kazazi, Aleksander Drenova Asdreni, autor i hymnit kombetar (betimi mi flamur), Cajupi, Ded Gjo Luli, Isa Boletini, Vaso PashaN jeronim de Rada, Naum Veqilharxhi, Konstandin Kristoforidhi (autore te alfabetit te pare te gjuhes shqipe), Petro Nini Luarasi, Motrat Qiriazi (shkolla e pare ne gjuhen shqipe ne Korce), Vellezerit Frasheri...
Ketu kam cekur historine shqiptare, pa dallime fetari. Qe po ta le ty me e e be vet dallimin nese ki qef.
Edhe qikaq sa i kam shkru, i kam harru, ose nuk i dij une.

Hajt tash ti permendi ata tuajt!?

[Kercovari]

Postimi origjinal është bërë nga panta_rhei

Po bre:
Bile vec deri ne shpalljen e shtetit shqiptar 1912:
Pal Engjelli, vepra formula e pagezimit, prift katolik, dokumenti i apre ne histori i gjuhes se shkruar shqipe.
Marin Barleti, vepra "Meshari", vepra e pare ne gjuhen shqipe.
Gjon Kastrioti, Gjergj Muzaka, Gjergj Arianiti, Karl Topia, Gjergj Kastrioti.
Flamuri kombetar, kuq e zi, i familjes se Kastrioteve (nen kete flamur ka luftu Adem Jashari edhe mixha Shaban).
Pjeter BogdaniN vepra Ceta e Profeteve, dokument i shkruar ne gjuhen shqipe.
Pjeter Budi, Xhon Nikoll Kazazi, Aleksander Drenova Asdreni, autor i hymnit kombetar (betimi mi flamur), Cajupi, Ded Gjo Luli, Isa Boletini, Vaso PashaN jeronim de Rada, Naum Veqilharxhi, Konstandin Kristoforidhi (autore te alfabetit te pare te gjuhes shqipe), Petro Nini Luarasi, Motrat Qiriazi (shkolla e pare ne gjuhen shqipe ne Korce), Vellezerit Frasheri...
Ketu kam cekur historine shqiptare, pa dallime fetari. Qe po ta le ty me e e be vet dallimin nese ki qef.
Edhe qikaq sa i kam shkru, i kam harru, ose nuk i dij une.

Hajt tash ti permendi ata tuajt!?

Une kerkova nga ti te na sjellish dicka te re dhe fakte,keto personazeh i kemi te njohura dhe i perkasin historise tone kombetare dhe nuk i mohon asnje shqiptare musliman.

Vetem punime shkencore dhe fakte e jo pallavra e thashetheme.

Në punimin "Depërtimi turk në Ballkan dhe islamizimi si faktorë të ekzistences etnike dhe kombëtare të popullit shqiptarë" Hasan Kaleshi për herë të parë paraqitet me një tezë të re dhe në kundërshtim me historiografinë shqiptare të kohës e cila me dëpertimin e osmanlinjeve në Ballkan dhe në islamin e shqiptarëve gjen vetëm elemente negative. Në këtë punim Dr. Hasan Kaleshi tezën e vet e arsyeton: "Në kohën kur shqiptarët ishin pa shtet, pa kishat e tyre, pa traditë kulturore, pa shkolla, të rrethuar nga bizanti në një anë, nga shteti Serb në anën tjetër, nga Venediku në anën bregdetare, me këto rrethana nuk ka pasur fare gjasa të ekzistonte si kombë, me depërtimin turk ne Ballkan, me shkatrrimin e Bizantit, shtetit Serb si dhe dezorientimin e kishave të tyre, pengohet asimilimi i shqiptarëve nga elementet e lartë përmendura".

Nese nuk e kuptuar kete qe thote Hasan Kaleshi,athere ke ra pre dhe je viktim...lexo...

[Kercovari]

KATOLIKOCENTRIZMI DHE ISLAMOFOBISTËT SHQIPTARË



Rexhep Elezaj

FUSHATË E (PA)PARAMENDUAR ANTIISLAME ME

PASOJA TË RËNDA PËR TOLERANCËN FETARE..!





Asnjë shqiptar i besimit islam nuk e urren Fenë e krishterë të ritit katolik apo ortodoks, qoftë për faktin se nuk i takon kësaj feje, qoftë për ndonjë motiv tjetër. Pra nuk mund të gjendet asnjë shqiptar i besimit islam që urren vëllain e tij për shkak se ai i takon një besimi tjetër, sepse është e mirënjohur toleranca e besimtarëve shumicë islam shqiptarë ndaj besimtarëve pakicë katolik shqiptar, por edhe respekti i tyre shumë i madh ndaj Krishterimit si religjion qiellor monoteist.



Shqiptarët si njëri ndër popujt më të lashtë në Ballkan nuk kanë poseduar kurrë ndjenja të racizmit ndaj popujve tjerë, e po ashtu nuk kanë qenë as racistë në aspektin fetar ndaj besimeve dhe religjioneve tjera. Këtë kulturë të lartë në sjelljet e tyre ndaj të tjerëve shqiptarët e besimit islam e kanë dëshmuar në vepër gjatë tërë shekujve, posaçërisht ndaj fesë së vëllezërve të tyre katolik dhe ortodoks kanë ushqyer respekt të veçantë. Se është kështu flasin me qindra fakte dhe argumente nga jeta dhe praktika e përditshme midis tyre të cilat nuk ka nevojë të përmenden veç e veç në këtë shkrim, edhe pse për shumë islamofobistë shqiptarë të cilët nuk marrin gjë vesh në çështjet e besimit dhe të feve monoteiste sqarimet do të ishin të mirë se ardhura, mbase dhe të domosdoshme që ta kuptojnë të vërtetën mbi Islamin.

Prandaj, pas gjithë propagandës antiislame që është bërë gjatë15 viteve të fundit në hapësirat etnike shqiptare, sidomos në Kosovë dhe Shqipëri me qëllim të ndërrimit të baraspeshës fetare, tani më nuk ka asnjë dilemë se fushata kundër Fesë islame e filluar menjëherë pas viteve të demokracisë me1990 ka hyrë në fazën më dinamike të saj, të cilën po e udhëheqin, pranë disa klerikëve katolikë, edhe shumë intelektualë islamofobistë shqiptarë në mënyrë tejet të pakulturuar para gjithë opinionit kombëtar dhe ndërkombëtar. Kur themi të pakulturuar fjalën e kemi për gjuhën shumë agresive dhe ofenduese me të cilën aniislamistët po iu drejtohen besimtarëve islamë shqiptarë që ta ndërrojnë fenë dhe të kalojnë në katolicizëm, duke ua lënduar rëndë ndjenjat e tyre fetare, kur dihet se besimi në Zot është çështje dhe e drejtë personale e secilit njeri në këtë botë. Pra, hovi i propagandës antiislame, gjegjësisht ashpërsia të cilën po e përdorin katolikocentristët në luftën e tyre të “shenjët” kundër Fesë islame, të cilës i janë bashkangjitur edhe një numër jo i vogël i studentëve katolikë shqiptarë në Kosovë dhe Shqipëri, të çon pashmangshëm në konstatimin se e gjithë kjo po bëhet në mënyrë të koordinuar mirë me faktorin kohë dhe vend. Sepse kjo bujë kaq e madhe që po bëhet kundër Fesë islame tek shqiptarët nuk mund të jetë kurrsesi e rastësishme, mbase e planifikuar shumë mirë edhe nga qendra të caktuara politike dhe fetare jashtë Kosovës dhe Shqipërisë. Për këtë qëllim është shumë e qartë se në fushatën antiislame janë kyçur si dhe janë futur në përdorim gati të gjitha metodat e lejuara dhe të pa lejuara morale dhe politike, me qëllim për ta krijuar klimën sa më të volitshme për të ndërmarrë rikonkuistë të re ndaj myslimanëve shqiptarë në Kosovë dhe Shqipëri, pra për rikonvertimin e tyre me dhunë në fenë e krishterë të ritit katolik. Ngase, gjithnjë sipas skenarëve të tyre të përgatitura mirë, del se tani është koha më e volitshme si dhe rrethanat më të përshtatshme që t’i ndërmarrin hapat vendimtarë për këthyerjen e shqiptarëve mysliman në katolik.

[hawk]

Sic pohova ne shkrimin paraardhes, pakica i jep levrimit te gjuhes ngjyresa fetare dhe pastaj del me flamur kombetar!

Dicka rreth gjuhes.

1 - Sitauate e shkaktuar nga Reforma dhe Kunderrefomra

Me 95 tezat e tija, Lutheri, shtron një problem të rëndësishëm, përveç atij doktrinal, që përqendrohet tek lidhja direkte me Hyjninë pa ndërmjetës. Kjo arrihet nëpërmjet njohjes së shkrimeve të Shenjta jo nga transmetues, por me kontaktin direkt ndaj shkrimit i cili duhet të jetë i kapshëm nga masa. Kështu lind nevoja e përdorimit të gjuhës vulgare (nacionale) si objekt/mejt që ndihmon arritjen e besimit. Përkthimet e shkrimeve të shenjta fillojnë masivisht me reformën protestante. Në italisht ekzistonte Bibla e shtypur në Venecia, jo pa polemika, që në 1471. Kjo eufori përkthimesh biblike vazhdon deri në Koncilin e Trentos 1545-'63, gjatë të cilit vendoset, pas evolucionit të herezive, të pengohet çdo vulgarizim (përkthim) i shkrimeve të shenjta në versionin e plotë. Themelimi i mëvonshëm i Kongregacionit të Indeksit, në 1571, zyrtarizon dhe centralizon kontrollin e shtypit, librave dhe gjuhës së përdorur. Nuk është hera e parë që censurohen libra, edhe Shën Pali flet për djegie në kohën kur ai jetoi, madje censura zyrtare vjen që me Koncilin e Nikeas në 325 dhe vazhdon përgjatë shekujve. Ndryshimi, me censurën e dy kongregacioneve të Inkuizicionit në 1558 dhe Indeksit në 1596, qëndron në ndërtimin e një strukture kontrolli dhe me ndalimin e përkthimeve në gjuhën vulgare (kombëtare), toka të pa shkelura më parë. Me të drejtë është cilësuar si ‹‹renditje e Italisë në vendet pa libër››. Digjen përkrah veprave shkencore, filozofike, letrare dhe natyrisht heretike edhe mijëra bibla: vetëm në Genova-n e 1620 digjen 6.000 bibla. Është e njohur censura ndaj Kepler, Erasmus i Rotterdamit, Petrarca, Boccaccio, Guicciardini, Kopernik, Galilei, Bruno, Spinosa, Descartes, Locke, Bacone, Bergson, Berkeley, D’Alembert, Defoe, Flaubert, Hobbes, Hugo, Hume, Kant, Fontaine, Montesquieu, Pascal, Rosuseau, Stendhal, Balzac, Voltaire, Zola, Beccaria, Foscolo, Leopardi, Croce, D’Annunzio, Kamy, Popper, Weber etj, apo censura e Udhëzuesit Biblografik të Opus Dei-t që rreshton edhe botën e kinemasë me Woody Allen, Kirk Dauglas, Milan Kundera dhe autorët Gore Vidal, Stephen King, Bukowski, Velazquez. Në këtë listë (që është më e gjatë) deri në censurën e fundit të publikuar në 1948, askush nuk është shqetësuar të vendosë Main Kanf të Hitlerit!

2 - Rasti italian

Por më shumë se ndaj autorëve, censura më tragjike është ajo ndaj gjuhës që shpallet e rrezikshme, me botimin e dy Index librorum prohibitorum të shek. XVI. Fjala e shenjtë duhet të kuptohet vetëm nga elita, pra qarkullon në latinisht, ndërsa lutje dhe pjesë biblike mund të përkthehen vetëm të shoqëruara me komente, jo me rimë sepse poezia është "trasgresive".
Në përudhen kur Paolo Costabile drejton Il Maestro del Sacro Palazzo, institucion që ekziston edhe sot i mbuluar nga teologu më i besueshëm (ose ndër më të afërtit) i Papës, epistula, psalme, përmbledhje predikimesh, tregime historike biblike dhe gjer tek tragjedi e shfaqe historish biblike, përbëjnë gamën e gjerë të ndalimit të përkthimit në gjuhën vulgare.
Një pasues i Costabile, i mbiquajtur Brisigella (G. M. Guanzelli) do të përcaktojë si të ndaluara përkthimet e pastra dhe të plota të Shkrimeve të Shenjta, por jo ato që përmbajnë histori e argumente biblike të "zbukuruara" nga poetët. Ky vizion më tolerant – edhe pse në të cilin kundërshtohet përkthimi në "gjuhën amtare" – nuk u pranua. Bellarmino, arrin deri në pohimin që ‹‹nëse do të vazhdohet në këtë mënyrë, do të pengohet [përkthimi në "gjuhën amtare"] edhe i [lutjes] Ati i Ynë››. Nga ana tjetër, nxitej përkthimi në latinisht i veprave të botuara në italishten vulgare, të gjykuara të vlefshme. Është rasti i Alessandro della Torre i censuruar në italisht, por i urdhëruar për të botuar veprën në latinisht.
Shekujt XVI dhe XVII karakterizohen nga ‹‹dominimi i latinishtes mbi vulgaren››, shkruan M. Turrini – ndonëse Italia kishte njohur, pas Gjermanisë, numrin më të lartë të përkthimeve në gjuhën e saj vulgare. Censura nuk zhduku nga qarkullimi ilegal shumë përkthime, nuk shteri "protestat" e besimtarëve të ndryshëm, por dëmtoi njohjen e gjuhës së ardhshme amtare. Në regjistrimin e 1861 Italia numëronte 78% analfabet, një shifër e krahasueshme me situatën e Malit të Zi në fundin e atij shekulli, me ndryshimin që ky i fundit dilte nga sundimi osman, kaq hiperbolikisht i barbarizuar. Përdorimi i italishtes i rezervohej katekizmit, të cilit fëmijët e shkollave ishin mësuar ta recitonin për vite me radhë. Studime të M. Ponza, M. Roggero, A. Prosperi, paraqesin një realitet shkollore ‹‹ku nuk mësohej asgjë nga gjuha dhe ortografia italiane››. Studimet përforcohen edhe nga shifrat: në një Itali të bashkuar italianofonet silleshin nga 2,5% deri në 10% në 25 milion banorë që numëronte ky vend në 1871. Kjo është dëshmi e moskultivimit të gjuhës italiane deri në shekullin e XIX, e kësaj gjuhe të kodifikuar nga Bembo shekuj më parë, por që në këtë periudhë ‹‹shumë shkrimtarëve të shekullit i dukej një gjuhë e vdekur››. Konkluzioni i Tullio De Mauro që ‹‹restaurimi i latinishtes si gjuhë e klasave drejtuese dhe orientimi i masave drejt mësimit të vetëm të predikimit dhe katekizmit››, konsiderohet më se i bazuar nga G. Fragnito.


3 - Duke ju rikthyer letërsisë së hershme në gjuhën shqipe

Pionieri parë i saj, deri sot, është padyshim Buzuku. Nga titulli i veprës Meshari kuptohet qartë qëllimi fetar: gjuha si mjet dhe jo identifikim. Libri përmban meshë, komente të lutjeve, dhjetëra urata, 27 psalme, pjesëza Biblike, katekizëm. Tema këto, të toleruara në vulgare nga Kundërreforma, siç pohojnë Cabej dhe Ashta, përkundër qëndrimeve të Shuteriqit dhe Zamputit. E gjithë krijimtaria e "lejuar" italiane në shekullin e Buzukut ngjason me tematiken e Mesharit, pra me mësimet e Koncilit të Trentos. Asnjë tentativë daljeje nga rregullat, asnjë "Luther shqiptar", asnjë ngjyresë kombëtare, por një karakter i theksuar fetarë, me Zotin në qendër dhe një vizion i komunitetit jo si popull me identitet, por si turmë besimtarësh që kanë nevojë të kuptojnë në gjuhën e tyre disa rregulla, natyrisht jo të gjitha.

Interesante është edhe figura e famullitarit të Horas së Arbëreshëve (Palermo-Itali) Lekë Matranga që në 1592 boton E Mbsuame e krështerë, një përkthim i veprës së jezuitit Ladezma. Kol Ashta ka përllogaritur 497 fjalë në 28 faqet e katekizmit të përkthyer nga Matrenga. Pjesë e famshme është Kënga e Përshpirtshme që është një thirrje ndaj besimtarëve në një gjuhë të kuptueshme. Përsëri ligjet e Kundërreformës tolerojnë dhe nxisin disa përkthime (jo rastësisht nga jezuitet) standarde, përsëri gjuha është mjet që duhet të njihet vetëm për qëllimin fetare: paqartësia e shkaktuar nga latinishtja duhej mbuluar nga një katekizëm i përshtatshëm – vërejnë H. Denzinger dhe A. Schonmetzer në veprën Enchiridion Symbolorum et Definitionum duke ju referuar Concilium Tridentinum, Sessio XXII, Doctrina de ss. Missae sacrificio.

Doktrina e kërshtenë rendit Pjeter Budin në vazhdimësinë e Kundërreformes. Kjo vepër është përkthim i katekizmit standard të Shën Roberto Bellarmino. Vepra tjetër Rituale Romanum, botuar në Romë pas 1621, përmban lutje dhe sakramente në latinisht me komente në shqip. Pasqyra e të rrëfyemit dhe Kush thotë meshë këtë kafshë i duhet me i shërbyem janë dy libra në shqip. I pari përkthim i veprës së de Bonis Specchio di Confessione. Tri vjershat në fund të librit i dedikohen papa Gregorio XV, Shën Marisë dhe e fundit një lutje për Zotin. Kur Ai shkruan ‹‹Tue paam se gjuha jonë asndonjë letër të msuom se ka me të cije të mundeej ndërta me i ndihmuam feeja e Krishtit, zuna fill […] nktheve këtë shinte Doktrinë […]›› apo ‹‹Doktrina mbë këtë arësye vuum e ndërequnë për ndihmët e të mpsuomitë t'kërshtenëve›› si dhe ‹‹Maa parë se si mbë qish arësye duhenë më qenë shërbyem këtë shinte sakramente›› (tek Rituale Romanum), mbetet besnik ndaj qendrës: motivi primarë është doktrina e krishterë, librat e tij nuk tentojnë një përkthim të përgjithshëm të Biblës, gjuha është në shërbim të katekizmit dhe besimit, jo identitetit.

Rasti i Frang Bardhit është edhe më domethënës, jo për vdekjen në rrethana të paqarta, por përsa i përket veprimtarisë letrare që konfirmon çka u tha me sipër. Njëra nga dy veprat e Bardhit është në latinisht, ndërsa vepra tjetër përbën një fjalorë Dictionarum Latino-Epiroticum. Domosdoshmëria e fjalorit lind nga mosnjohja e latinishtes nga një pjesë e klerit. Eshtë e vështirë të pretendohet një fjalor për masat analfabete. Në titull gjejmë dy konstatime: i pari termi epiroticum që nënkupton gjuhën epirote. Koncepti i shqipes, shqiptarëve dhe Shqipërisë nuk kishte lindur akoma, për rrjedhojë Kombi, identiteti shqiptarë në këtë vepër janë absurde të mendohen, po ashtu edhe motivi kombëtarë. I dyti konstatim është se fjalori nuk është epirotisht(shqip)-latinisht, por e kundërta, pra i vjen në ndihmë njohësve, qoftë edhe të pjesshëm të gjuhës latine, atyre që lexojnë tekste në këtë gjuhë edhe pa i kuptuar. E kush mund të jetë konsumator i kësaj vepre përveç klerit katolik, që shpesh herë, sipas arqipeshkvit A. Bogdanit, ishte injorant?

[hawk]

‹‹Nd'atë dhee ku lulezojnë Dotoretë, Leteraretë e dieja, lulëzon ende shenjteja Fee›› – shkruan Pjeter Bogdani, përfaqesuesi më i shquar dhe më i veshur me atdhetarizëm, nganjëherë edhe me nacionalizëm. Siç vërehet, në këtë citim është feja objektivi i diturisë dhe letersisë. Bogdani akoma nuk e ka konceptin e Shqipërisë sepse titullon veprën e tij që në njohim si Ceta e Profetëve me Cvnevs prophetarvm de Christo salvatore mvndi et eivs evangelica veritate, italice et epirotice contexta, et in duas partes diuisa a Petro Bogdano Macedone[...]. Të përcaktuar si epirot, ne si shqiptarë akoma nuk kemi "lindur". Eshtë Krishti shpëtimtari i botës dhe është një Bogdan maqedon, në këtë titull. ‹‹Zmajevic o drita jonë››, varg i Bogdanit nga Ceta, kushtuar kroatit Andrea Zmajevic, arqipeshkvit të Tivarit, na ndihmon të kuptojmë rëndesinë e identitetit fetarë, aq i fortë sa shtyn individin "t'i këndojë" një sllavi sepse ky i bindet të njëjtës Perëndi. Vëllimi i dytë i titulluar De vita Jesu Christi salvatoris mundi i kushtohet Dhjatës së Re dhe pjesa e fundit një përkthim në disa gjuhë i librit të Danielit 9:24-26. Përkthimet e pjesshme të Shkrimeve të Shenjta, madje duke përkthyer vepra të tjera që u referohen këtyre shkrimeve, rëndësia e lutjeve, sakramenteve – këtyre i kushtohet një pikë e veçantë në Concilium albanum provinciale të 1703 – tek të cilat Koncili i Trentos u ndal në veçanti (pas zhvlerësimit të tyre nga M. Luther), tregimet biblike, katekizmi etj, janë disa nga shtyllat e veprimtarisë letrare të Bogdanit brenda vizionit të Kundërreformës që e konsideron gjuhën, siç kam cituar më lart, një mjet. Të gjitha veprat e këtyre autorëve kanë për qëllim promovimin e besimit dhe mënyra të cilën ato ndjekin është e përcaktuar nga Papati, me konkretisht nga Kongregacionet.

4- Levrimi i shqipes ne kontekstin ortodoks ne shek. XIX

Që trojet shqiptare ishin pjesë e këtij vizioni e vërteton mospërkthimi i Biblës në shqip për disa shekuj me rrallë pas Koncilit. Jo rastësisht flitet (pretendohet) për përkthimin e Biblës i mbetur në dorëshkrim, për më tepër të humbur, nga Arqipeshkvi Grigor Durrsaku, në të njëjtat vite kur Bibla u lejua të përkthehej në italisht nga papa Pio VI, pas dy shekujsh ndalim të qarkullimit në gjuhën amtare italiane. I pari do të jetë Kristoforidhi, pas kontaktit në Stamboll me Shoqerinë Biblike Britanike dhe pas përpjekjeve të Meksit – një tjetër ortodoks –, që do të përkthejë Dhiatën e Vjetër në versionin e plotë në dy dialektet e shqipes. Versioni i parë do të shohë dritën në Stamboll në 1866 me titull Katër Ungjillat e Zotit edhe Shelbuesit tonë Jesu Krishtit edhe Punët e Apostujvet. Në këtë qytet do të botohen veprat kryesore të Rilindjes tanë, por dhe fetare, edhe pse jo Islame. Me pas botohen Psalmet dhe vijojnë me radhë edicionet e reja të Dhiatës së Re në dialektet toskë apo gegë. Ky libër do të njihet zyrtarisht nga Kisha Autoqefale Ortodokse Shqiptare e shpallur në 1923 (e njohur vetëm në 1937).

5 - Vonesa

Kurse Bibla e parë e njohur si përkthim zyrtar nga Kisha Katolike i përket vitit 1994. Duke hequr 23 vitet e ateizmit zyrtarë, janë rreth 60 vite pas shpalljes së pavarësisë dhe largimit të Perandorisë Osmane. Vallë është shkaktare përsëri Porta e Lartë për këtë vonesë?
Përgjigjja duhet kërkuar si gjithmonë përtej Adriatikut dhe në rreshtat Biblike. Me 7 mars të 1965 "gjuha e folur" hyn për herë të parë ‹‹zyrtarisht në kultin liturgjik›› – shprehet papa Paolo VI në meshën e tij të parë në italisht në kishën e Ognissanti. Kështu 4 shekuj pas Koncilit të Trentos, një tjetër Koncil, ai i Vatikanit (i dyti) në 1963, toleron gjuhët që tashmë nuk njihen si vulgare, por nacionale. Shqipëria përjetoi mbylljen e objektëve të kultit dhe do t'i duhen 4 dekada për të realizuar nenet e Koncilit, në pajisjen me një përkthim të njohur zyrtarisht të Shkrimeve të Shenjta.

6- Po sot?

Akoma sot pas Koncilit të II të Vatikanit, gjuha nuk është aspak identitetformuese. Fillimisht u botua në të përditshmen Britanike The Times një lajm sipas të cilit papa Benedikti i XVI ishte gati të ripropozonte 'meshën tridentine', pra atë që për shekuj me radhë ishte praktikuar pas Reformës Protestante: dominim i latinishtes, me përjashtim të disa pjesëve në greqisht dhe hebraisht. Gazeta italiane Corriere della Sera në një artikull të 2006 boton lajmin e konfirmuar të rikthimit të latinishtes në meshë, sigurisht jo i obligueshëm, edhe pse kemi pasur rastin ta përjetojmë të aplikuar nga vetë Ati i Shenjtë. Ndoshta është ndikimi i 24 viteve që ai ka drejtuar institucionin Congregatio pro Doctrina Fidei – Kongregacioni për Doktrinën dhe Besimin – i transformuar në këtë emër nga ai që njohim si Inkuizicioni i Shenjtë. Sidoqoftë fjala ‘ndoshta’ është e huaj në pohimin se ‹‹gjuha në këtë vizion fetar nuk mund të jetë kurrë e konsideruar si vlerë kombëtare››.

[hawk]

Sa per pakicen e kushtezuar, qe e shkreta sjell faqen tjeter sa here qe ofendohet:
shpjegues tjetër bëhet Fishta në një broshurë të nxjerrë në dritë pak kohë më parë, me titull Questione nazionale e questione catholica të komentuar në Gazetën Shqiptare nga Sh. Sinani. Dorëshkrimi në italisht i 1914-'24 është një relacion për Pontifikatin (traktat apo 'memorandum' siç e quan A. Xhiku) ‹‹për të bërë të njohur gjendjen demofetare në Shqipëri menjëherë pas formimit të shtetit shqiptar››, ku përveç njohjes së kësaj situate, derivat nga ‹‹pavarësia [një lloj tendence kombëtare, ndryshe nga dy besimet e tjera] e xhamisë së besimtarëve shqiptarë, e shpallur në vitin 1923›› do të jetë objektivi (i shpresuar) fishtian ‹‹rikrishtërim masiv të popullatës››, shkruan Sinani.

Më tej autori pohon se "Ai [Fishta] parasheh edhe riungjillizimin e boshnjakëve dhe nuk e përjashton një veprim katolik me karakter strategjik që përshkon gjithë Ballkanin" duke këshilluar kështu (Selinë e Shenjtë dhe jo vetëm atë) ‹‹si duhet të jetë veprimi katolik jo vetëm midis popullsive muslimane në Shqipëri e në Ballkan, por edhe midis të krishterëve të vijës së gabuar [ortodokse]›› që ta konsideronte "gjithë popullatën shqiptare si potencialisht të krishterë". Sinani në komentin e kësaj broshure të Fishtës nxjerr në pah identitetin fetar, primar për klerikun, i shprehur nga objektivi i tij për rikonvertim të shqiptarëve kundër pranimit të realitetit demofetare për hir të një populli multifetare.

Kombi këtu pranohet vetëm me kusht fetarizimin në një kah, atë për cilin Fishta punoi dhe jetoi. Nacionalizmi në të kundërt shkëputet nga ideja e popullit e varur nga feja apo Hyjnitë që nuk janë Atdheu/Kombi, për t'i shpallur këto të fundit si Hyjni, duke i veshur me doktrinë laike: feja është vetëm një element ashtu si gjuha, historia, traditat dhe kultura në përgjithësi, që formon ndjesinë e përbashkët të individëve. Nëse për Nacionalizmin Kombi/Atdheu janë objektivi primare, tek Fishta në këto hapësira vendoset feja (dhe vetëm e Fishtës) si qëllim për të cilin duhet punuar.

[Arb]

Kokan bo bashke bizneset fetare.

E kane pa qe eshte rrit konkurenca ne treg, e per me i shpetuu bizneset e tyre me te vjetra (ne keto troje), duhet bo bashke...

Klientet e tyre injorante kane fillu me u shpernda ne bizneset e reja. Anetaresia ka nis me ju zvogelu. Ju duhet me reagu sa nuk eshte bo teper vone.

[gjini]

NJe gje dua tju them se me apo pa vetdije nje pjes bukur e madhe e kosovarve jan ka e qojn kosoven ne gremin duke krijue gjera te kota si fe te reja dhe duke i mashtrue rinin e pa pune me keto far marifetlleqeve fetare qe shtrohet pyetja qka do te behet po u bem krejt muslimna si do ecim me fergje grat dhe me kule e me qarshafa te bardh mashkujt se burra spo shof ne kosove se do ishinmarr ma seriozitet me keet pune.
Fete jan gjeja ma e keq qe sot kosoven po i ndodh dhe une do kisha shkue edhe ma larg nje hap ne nje vlersim tjeter. Kosova eshte njashtu keq sikur kur ishim nen shkije dhe me shkije me keto ndasi dhe me keet urrejtje kaq te madhe ndaj njeri tjetrit .

[uck_aksh]

Postimi origjinal është bërë nga gjini

NJe gje dua tju them se me apo pa vetdije nje pjes bukur e madhe e kosovarve jan ka e qojn kosoven ne gremin duke krijue gjera te kota si fe te reja dhe duke i mashtrue rinin e pa pune me keto far marifetlleqeve fetare qe shtrohet pyetja qka do te behet po u bem krejt muslimna si do ecim me fergje grat dhe me kule e me qarshafa te bardh mashkujt se burra spo shof ne kosove se do ishinmarr ma seriozitet me keet pune.
Fete jan gjeja ma e keq qe sot kosoven po i ndodh dhe une do kisha shkue edhe ma larg nje hap ne nje vlersim tjeter. Kosova eshte njashtu keq sikur kur ishim nen shkije dhe me shkije me keto ndasi dhe me keet urrejtje kaq te madhe ndaj njeri tjetrit .

gjini e gjith kjo ndodh se nuk jem mesuar si popull te kem liri gjithmon kem qen te shtypur ne shqiptaret demokracin nuk po e kuptojm nukesht demokraci te ndertosh kisha apo xhami demokraci esht qe te jetojn te gjith ashtu si duan nuk esht demokraci qe nese un jam katolik e martohem me nje muslimane edhe ajo patjeter duhet te konvertohet ne katolike nuk esht demokraci qe un si (musliman) ti them bashkshortes duhesh te hysh ne fergje a qka i thon ma shkurt ti bije ne jemi si popull qe duhet dikush te na shtyp qe mos tna bie ndermend as per zot as per aske

[gjini]

O i nderuar tmerr eshte kjo qka ndodh me demokracin ne vendet ku eshte islami ne fuqi dhe te gjith muslimanet qe martohen dhe i kan shum merak grat katolike dhe te tjera fe por nese ajo nuk mbulohet me feregje ate e hekun qofes.
Dhe keta muslimanet kan nevoj me u martue me 2 e 3 e bile deri ne 12 gra munden me i pas kurse demokracia Islame nuk lejon qe gruja te qes as gishtin e kembes ne drite te diellit. e kete duan te na e imponojn si fe te allahut dhe demokraci ne shekullin e 21

[premium]

Kur'ani është zbritur për fejën Islame , literatura fisnike e përmban qdo gjë për të mirën e gjithë njerzimit , por qeshtja është se literatura e Kur'anit nuk është për qafirat te cilët asnjëhere nuk i kanë shfletu asnjë faqe e Kur'anit , përndryshe ja fusin kot ,ose kan ndi fjalë nga maqorrat e mahallës .

Feja Islame ka tolerancën e kufizume , ka demokracinë e kufizume ( e jo me dal nga binari si PS lakuriq me dal , grat e huaja me kqyr nuk ësht╒ pjesa e demokracisë , plotsisht hyn në kategorinë e amoralitetit .

[Zanzi/M]

Postimi origjinal është bërë nga premium

Kur'ani është zbritur për fejën Islame , literatura fisnike e përmban qdo gjë për të mirën e gjithë njerzimit , por qeshtja është se literatura e Kur'anit nuk është për qafirat te cilët asnjëhere nuk i kanë shfletu asnjë faqe e Kur'anit , përndryshe ja fusin kot ,ose kan ndi fjalë nga maqorrat e mahallës .

Feja Islame ka tolerancën e kufizume , ka demokracinë e kufizume ( e jo me dal nga binari si PS lakuriq me dal , grat e huaja me kqyr nuk ësht╒ pjesa e demokracisë , plotsisht hyn në kategorinë e amoralitetit .

Ok,

A mundet ndokush te thot " mua nuk me pelqen kurani edhe pse e kam lexu"?

A mund te thot ndkush " une dua ligje laike dhe nuk dua rregulla fetare sepse me pelqejne me shume"?

A mund te thot nje femer "mua me pekqejne floket e lira dhe sdua te mbaj perqe"?

[premium]

Postimi origjinal është bërë nga Zanzi/M

Ok,

A mundet ndokush te thot " mua nuk me pelqen kurani edhe pse e kam lexu"?

A mund te thot ndkush " une dua ligje laike dhe nuk dua rregulla fetare sepse me pelqejne me shume"?

A mund te thot nje femer "mua me pekqejne floket e lira dhe sdua te mbaj perqe"?

Ti Zanzi
në ketë Botën sekondare se jeton , muk je e detyruar aspak të pyet pse ???
eshte një realitet
atë që mbjell , një ditë dotë korr

andaj gjitha veprat kanë korigjimin e vet .