Çfarë thonë të huajt për Shqiptarët?

[Zero Cool]

Thjesht që të mos e harroni se si e mendojnë serbët.
Serbët dhe kroatët kanë pretenduar më kot origjinën ilire. Që këtu e ka njërën shtysë lufta që bëhet për prejardhjen ilire të shqiptarëve.
Reformatori kryesor i gjuhës serbe, babai i studimit të folklorit serb gjuhëtari me origjinë malazeze, Vuk Stefanović Karadžić thoshte:

[Zero Cool]

''Shqiptarët si racë dhe si ushtarë janë më të mirët në Europë”
M.E. Pittard


"Populli shqiptar së bashku me baskët, janë më të vjetërit në Europë”
N. Jorga



"Nga racat që sot jetojnë në Maqedoni, vetëm shqiptarët mund të thuhet se janë autoktonë"
Prof. Braisfold



''Janë mbinjeriu i Niçes, këta shqiptarë primitivë – diçka mes mbretërve dhe tigrave''.
Henry Noel Brailsford



''Thënia që përbën kodin e nderit te shqiptarët është: nuk ka ushtri që na nënshtron''.
Edith Durham (libri ''Brenga e Ballkanit'' - fq. 170)

[Zero Cool]

“Nos sumus Romani, qui fuimus ante Rudini”
(“Ne tani jemi Romakë, që më parë qemë Rudine”)
Ennio di Rudiae




Legjenda e zogut të hekurt mbi Bjeshkët e Namuna


Për t’u njohur më mirë me këto mistere, që të çojnë përtej mjegulles së historise së popullit tim, me një prejardhje të admirueshme gjenetike, po e filloj me këtë legjendë, të treguar aq bukur nga Gjok Llesh Olaj,45) Bajraktari i Bogës i biri i Tom Gjerit.46)
Që në femijrinë time isha kurioz per t'u njohur me legjendat dhe mitologjitë e popullit tim, por edhe me ato të popujve të tjerë të Ballkanit, te cilat i tregonte aq bukur nena ime e mrekullueshme, nga e cila mora leksionet e para te etnografise e te folklorit te pasur shqiptare, me te cilat u rrita. Tregimet e nënës për xhubletat e famëshme dhe veshjet e tjera të Malesisë së Madhe, Dukagjinit, Kosoves, por edhe për fustanellat e çitjanet e mrekullueshme te Shqiperisë së jugut e deri tek veshjet e krahines së Çamerise, për Rashet e Trashet e popujve sllav, malazez, maqedonise, bullgarise, rumunëve, boshnjakeve e tjere edhe sot e asaj dite me mbeten të pa shlyera nga kujtesa. Kurse me babain shkonim shpesh për gjueti në krahina të ndryeshme të Alpeve të Veriut, ku njëkohesisht eksploronim majat e maleve, kanionet dhe luginat e lumenjeve malorë, shpellat e ndryeshme si dhe ngjiteshim në majat më të larta të Thethit, Vermoshit, Bogës, Razmës,Valbonës, Razemës etj. Shpesh bënim edhe argëtime arkeologjike në kështjellat e qytezat e ndryeshme të vendit tonë. Në këto udhëtime përvetesoja leksione të tjera si; të gjeografisë, të historisë e të arkeologjisë. Ai ishte njeri universal dhe me një humor të jashtzakonshëm, por edhe tepër kurioz. Me një vemendje shumë të madhe ai dëgjonte tregimet e historianëve të shumtë të qytetit tim, si dhe të malesorëve të moshuar. Babai edhe i tregonte ato aq bukur sa të bënte që të rendje pas atyre shtigjeve ku zhvilloheshin ngjarjet e legjendave per kreshnikët Mujin e Halilin, Dorontinen, Trimat e Jutbines (Rud - bines), Gjeto Basho Mujin, Zanat e maleve, krojeve e cetave dhe te rudinave të Bjeshkëve të Namuna, Bjeshkëve të Sharrit etj.

Në këto tregime më pat bërë përshtypje tregimi i një malesorit në Boge, i cili tregonte për prejardhjen e fisit të Bogës dhe për shume fise të tjera për rreth Masivit të Bjeshkëve të Namuna dhe historinë e tyre. Të cilat që i vogël i sodisja plot ëndje e kërshëri nga luginat e Bogës, Thethit, Qafa e Pejes, Valbonës, Nikçit, Vermoshit etj. Edhe sot tregimi i tij më duket tepër interesant dhe i paharruar, ja kështu........... 47)


“ ......... Të parët tanë kanë ardhur në Bogë para se të krijohej Hana në qiell. Ato ishin dy vllazen me familjet e tyre, bijt e Zotit e të Qiellit e të Kryqit Grepç 48), që ishte dielli i tyre. Ato zbriten nga qielli me një zog te madh prej tunxhit, me kokën e një zane shumë të bukur, me krahë si të shqiponjës. 49) Pasi u përplasen nga qielli mbi bjeshkët e nalta, nga shkatërrimi i zogut të hekurt u formuan dy lugina të mëdha. Në këto vende ato gjetën vetëm disa dele, dhi e kafshe të tjera te egra, të cilat nuk kishin se ç’farë të hanin, por as njerëz. Ata që zbriten ishin dy vellezër, të cilet u moren vesh me njëri- tjetrin, ku u ndanë në dy drejtime për të gjetur pyje e kullota, kroje e burime me ujë të freskët e të pijshëm.

Duke u ndarë me njëri- tjetrin, ato i mallkuan këto bjeshkë të thata e tërë shkëmbinj gjigand që iu sollen atë fatkeqësi për të mos u kthyer më nga kishin ardhur. Që atëhere dy vëllezërit i mallkuan duke i quajtur; “Bjeshkë të Namuna”. Njëri vëlla zbriti dhe themeloi fshatin Bogë, kurse tjetri zbriti nga Sheu i Bardhë në Qafëtë Pejës drejtë një fushe të bukur e plot pyje shekullore, burime e kroje me ujra shumë të ftohtë, mes malesh të larta, i cili e quajti ‘’Fusha e Rudeve’’ (Fusha e Rud – Nices) 50), teritor në Rep. e Shqiperise, në afersi të liqenit akullnajor të Geshtares mbi Safkaçin e Vuthajve, në Guci të Plavës (sot në teritorin e Malit të Zi). Këtu ato filluan të jetonin në Shpellën e Kreshnikëve (disa i thonë Shpella e Gjergj Elez Alisë por edhe e Vukoçes), ndodhet nën Qafen e Majes së Lagojve, sipër vijave të Lulash Dashit 51), kurse stanet e verës i ndërtuan sipër në Bjeshken e Vukoçes dhe filluan mbarështimin e gjësë së gjallë ,në veçanti ata zbuten delen e egër, e që nga ajo kohë, delja e jonë u quajt Delja RUDË. 52)

Më tej ai thekson se të parët tanë ishin njerëz me flokë të verdha dhe me sytë bojqielli, si ne sot, të butë e të beses, burra shtatlartë e të pashëm, trima të çartun që nuk trembeshin prej askujt, që ju vinte dora për të bërë çdo pune të bukur e të mirë e që nga ajo kohë u perhapen në tërë Europen. Kjo vllazni për tu njohur në mes tyre se ishin të një gjakut Rudë, si burrat ashtu edhe gratë bënin në duart e tyre luleboje (tatuazhe) me Kryqin Grepç (svastike).Vegla e tyre muzikore ishte fyelli e lahuta me kokën e dhisë së bjeshkes në majë, që sot e kemi edhene, mbasi është një kafshë e shenjtë te cilen e zbutën Rudët. Që nga ajo kohe Bog’janët u vendosën në këto troje ku jetojnë edhe sot, ku tymin e parë 53) e nxorrën nga Shpella e Madhe e Bogës 54). Kjo shpellë është banuar gjatë në shekuj deri në ditët tona. Shpella sot është vendstrehim për tufat e bagëtive.


Legjenda e zogut të hekurt në Malin e Çikes

Mali i Çikes
08 Mars 1983
Pasi zbritëm nga Mali i Çikës mbi Llogara, në një kurrizore të mbuluar vende-vende me akull e dëborë arritëm në Qafen e Shëngjergjit – 1157 m. (tek Saranxha katrore e italianit) Mbasi bëmë një pushim të shkurtër, filluam të eksploronim Përroin e Kullunxhiut. Në krahun e majtë vizituam Shpellën e Koshtit (Kollundriut), ku zbuluam katër rrota të vogla guri me mbishkrime shumë të lashta, plot sëastika tepër interesante .(shif fotot) Vlen të theksohet se kur zbret në thellesi të përroit të Shkalles, në një pjesë shkëmbore janë fotografuar disa mbishkrime tepër interesante. (Shif foton). Pasi i sistemuam pllakat e shkruara, zbritem tek Burimi i Rrapit për të pirë ujë. Këtu takuam një bari që na tregoi Shpellen e Pirgut.

Pirgu ishte katrore dhe kishte lartësine 10 metra. Mbas një eksplorimi të imët të kësaj zone, iu drejtuam fshatit Terbaç duke ndjekur intinerarin Shtegu i Baltes, Bulica, Rrrezat e Ariut, Hunda Ilqe, Burimi i Lujtit (Burimi i Rrapit te rrezuar), Varri i Beqares, Hunde Bube, Përroj i Grabijes etj. Në lagjen Shëngjergj, në afërsi të shtepive të Bejo Shirokut, Cane Lazes dhe te Shaban Malajt takuam edhe nje grua të moshuar, të quajtur Sulltane, të cilën e pyetëm për të gjith ato që kishim parë në eksplorimet tona, si dhe për pllakat e gurit me mbishkrime të lashta. Haxhi e Bejo Shiroku me Çelo Abazin më rekomanduan që të bisedoja me plaken Sulltane, mbasi ato do të niseshin në Qendër të Tërbaçit. Ne qëndruam me me plaken e cila na rrëfei këtë legjendë interesante:

“........... Unë e njoh mirë këtë zonë, mbasi kam punuar shumë që kur isha nuse në këtë fshat. Prindërit e burrit dhe shumë të moshuar tregonin se sipër qafës së Shen Gjergjit janë shumë guva e shpella, ku banoret e fshatit janë fshehur nga romaku e turku, se të parët e tyre nuk ishin as kaurr e as muhamedanë. Të cilët kishin zbritur në këto vende me një zog të madh prej argjendi. Kur zogu u fut në mjegullën e dendur, ai u përplas me Malin e Çikes dhe u nda në dyshe, duke ngritur në qiell një flakë shumë të madhe dhe me një gjemim shurdhues.
Për shtatë muaj e tërë maja e Çikes shkëlqente nga një zjarr i pa dukshëm ku kundermohej era e barotit. I gjithë mali ishte mbushur me copa të vogla argjendi nga zogu me gjoks gruaje.
I cili e kishte grryer malin në dy drejtime, që nga ana e Palasës në Dhërmi, u formua Përroj i Ksirolakut, por edhe këndej nga ana e jonë u hap një përrua shumë i madh që u quajt edhe ky Prroj i Ksirolakut. Njerëzit që zbriten ishin shumë të fuqishëm dhe me flokë të verdhë. Ato filluan të merreshin me blektori, ku me teper rrisnin dhitë e mëdha. Të gjithë këto njerëz në gjokset e tyre mbanin një kryq si të gjermanëve, i cili shkëlqente si copat e zogut të thyer. Këto copa disa njerëz filluan t’i mblidhnin, por të gjithë u semurën. Që nga ajo ditë askush nuk doli më në Malin e Çikes për ti mbledhur ato.
Të parët tanë që erdhën këtu ishin të pashem dhe trupat e tyre i kishin të shkruar me luleboje (tatuazhe). Ato kërkonin të flisnin me perenditë që ishin lart në qiell dhe për t’i tregua se ishin të gjallë. Në tokë gdhendnin pirgje prej shkëmbi me forma të çuditshme dhe jetonin në Shpellën e Dhive. Ç’do mengjës i luteshin diellit sapo fillonte të linte mbi majat e maleve përtej Lumit të Vlorës. Për të ruajtur historite ë tyre ato filluan të shkruanin mbi pllaka të mëdha guri, dhe i vendosnin në malet e larta për ti kenduar perendite mesazhet e tyre.................. !

[Zero Cool]

http://sphotos-d.ak.fbcdn.net/hphoto...49077917_n.jpg



Skënderbejt e rremë të Shqipërisë

Bij të Skënderbeut
1937: “Me rastin e kremtimeve të 25-vjetorit të Pavarësisë në Tiranë kanë mbërritur pasardhës të Skënderbeut, Marchese di Auletta dhe Barone Fossaceca.”
2004: “Me rastin e 92 vjetorit të shpalljes së pavarësisë mbërriti në Tiranë për herë të parë pasardhësi i Skënderbeut Alessandro Castriota Scanderbeg D’Albania”
Nëse historia përsëritet, në disa raste bën vërtet mirë të mos përsëritet me kaq përpikëri. Të gjithë shqiptarët janë bij të Skënderbeut por herë pas here dalin disa që pretendojnë se janë “ata prej vërteti”. Edhe pse historia shqiptare është e ngopur me raste të pasardhësve të heroit kombëtar shqiptar, kjo nuk e ka penguar drejtorin e Muzeut Historik në vitin 2004 të paraqeste para shtypit edhe zotin Alessandro Castriota Scanderbeg d’Albania, një mjek në Lecce, burrë dashamirës që për një arsye a një tjetër është edhe ai i bindur që është pasardhës i Skënderbeut “d’Albania”.
Po aq sa ç’kanë qenë edhe nja tetë të tjerë para tij. Dukej se rrugën e kishte mbyllur Konica që më 1904 kur bën leckë një nga mëtuesit më të famshëm, Aladron, e mbi gjithë ata të tjerë që duan të dalin “princa” dhe “fron kërkues”.
Për kujtesë, e ribotojmë këtu.

Tre princa të rremë për Shqipërinë
Nga Faik KONICA, 1904

Ca kohë më parë, kënduam te fletorja e Parisit "L'Européen", një artikull të zotit Guillaume Apollinaire, nën titullin: Deux faux princes d'Albanie, do me thënë Dy princa të rremë të Shqipërisë.

Zoti Guillaume Apollinaire flet më parë për Aladron, dhe për kërkimet qesharake të tija, dhe dëfton se si Aladrua nuk mund të zbresë prej Skenderbeut, duke qenë se i fundit zbritës (pasardhës) i derës së Kastiotëve u vra në luftë të Pavies, më 1525.

Pastaj Zoti Guillaume Apollinaire na rrëfen, sipas një libri të shtypur më 1786 n'Amsterdam historinë e çuditshme të një të vetë thëni "Princ Kastioti" në fund të shekullit XVIII.

Një puntor vendikas i quajtur Anton Zamuvich kish fituar nje "faraon" , duke lozur me hile, një shumë të madhe, dhe për të shpëtuar nga thonjtë e autoritëve, iku nga Venediku dhe u hodh në Pastroviq të Shqipërisë veneciane. Djalin e tij, Stepanin e vuri në një manastir. Kallogjeri i ri nuk qëndoj shumë kohë i mbyllur , shpejt dolli andej dhe nisi një jetë gënjeshtrash të sjellura me aq mjeshtëri sa janë për çudi edhe sot.

I motuar vetëm 17 vjeç, Stepan Annibali i bëri malazezët ta njohin për kryetar dhe për patrik të tyre , duke thënë se ishte Pjetri i III, cari i Rusisë.

Gojë-mulli, i gatshëm dhe i flaktë në fjalë, deshi të provojë me ca "mrekulli " se ish i dërguar i Perendisë. "Të fshehta e kimisë", thotë baroni Kloots, historian i Stepan Annibalit- janë çudira në Mal të Zi. Prinic i ri u ngrit të predikojë duke mbajtur në dorë një trëndafil të zbadhur me tym squfuri. Zë të flasë me fjalë të flakta.

"Perendia më dërgoi t'ju shpie në luftë e t'i shuajmë anëtarët e se pabesës Katerinë. Hapni dritaret.Shpirti i shënjtë do të zbrezë mbi mua" .

Dhe më të vërtetë, era e freskët i jep ngjyrën e parë trendafilit dhe kombi i tërë bie në këmbë të bajlozit qiellor. Princi mbodhi edhe besnikët në flamuj të tij dhe u derdhet rusëve , duke vrarë malazezët që nuk i zinin besë. "

Pas kësaj pune, nuk kish më pengesë që ish i zoti ta mbante Stepan Aniballin. Baroni Kloots jep titujt që kish marrë "princi":

"Kastriot, Princ i Shqipërisë, Kapedan i Përgjithëhsmë i Malazezëve, Partik i Kishës Greke, Bari i vjetër, Manjat i Polonisë, Princ i Perandorisë së Shënjtë Romane, Dukë i Shën Sabës, Dukë i Hercegovinës, Fisnik Venedikas, I Madh i Spanjës i Rëngut të Parë, Kryelutës i Maltës, Kryemadh i Urdhërit të Shën Kostandinit etj dhe Pasardhës i njëmbëëdhjetë i Skenderbeut"

Vini re se disa nga këto tituj kundërshonin njëi tjetrin. Si mund kryelutësi i Maltës (katolik) të ishte edhe patrik ikishës greke ? Por janë njerëz për të gënjyer të tjerët dhe sado kundërshti të kenë në të thënat e tyre, aq më tepër verbohet bota.

"Princ Kastrioti" nis të udhëtojë nëpër Evropë, dhe kudo pritet me nder të madh. Mëson gjuhët e perendimit, shkruan libra, Historinë e Skenderbeut,Kuranin e Princësve etj.

Piqet me Volterin, me Rusonë e më të tjerë shkrimtarë të njohur. Piqet me Frederikun e Madh, me të birin e tij, princin e Prusisë, lidh një miqësi të ngushtë. Merr anën e Polonisë, çudit polakët, u shtie datën rusëve. Bën një dy trimëri, shton njëqint.

Guxon të rrefejë punë të pangjara fare.Tregon se "mundi 15.000 venedikas që kishin topa të mirë dhe ishin nën urdherine kontit të Wirzburgurt"

Kur Hollanda u rrëmbyue me perandorin,"princ Kastrioti" si "Patrik i Kishës Greke" u dha urdhër subjekteve shpirtrore të tij të mos marrin armët në shërbim të perandorit.

Nga na tjetër Hollanda i fali 20.000 shqiptarë për ndihmë, në qoftë se ky vend kishte nevojë. Dhe si u bë paqia, princi shkoi në Hollandë ti kërkojë qeverisë një milion për atë ndihmë.

Një nga titujt që kish marrë Kastrioti i rremë ishte Baba i Amerikës,se,thosh, Kongresi i kish dhënë fjalën ta bënte mbret. Përveç kësaj, kish shpresë të merrte edhe kurorën e Polonisë.

"Princi Kastriot" fliste kështu për shqiptarët:

"Bashëkatdhetaret e mij janë diamante të pagdhendur të cilët nuk presin veçse dorën e skalitësit për të zënë vend pranë të shkrinjtorëve të medha të Athinës, të Romës, të Parisit" Thoshtë se mbretëria e Shqipërisë, me klimën e mirë të dhe ne tokën e mirë që ka " do të ndrinjë një ditë në mes të shteteve të qytetëruara"

"Princi Kastriot" shpërndante poste e pozita me të dy duart në Mbretërinë Shqiptare. Baronit Kloots i kishte kërkuar të bënin bashkë një udhwtim në këmbë : Qëllimi i Stepan Annibalit ish ta vriste që ta vidhte baronin, i cili ishtë shumë i pasur. Fatmirësisht për Klootsin , udhëtimi mbeti pa u bërë dhe miqësia për princin u shtua më shumë. Stepani i kish premtuar Klootsit një pozitë të lartë në Mbretërinë Shqiptare...

Por çdo gënjeshtër e ka një fund.

Një anije nga Ragusa, ndodhi të shkojë në Amsterdam dhe kapedani tregoi se "Princi i Shqipërisë, Duka i Hercegovinës,Patriku i Kishës Greke, Kryelutësi i Maltës etj, nuk ishte tjetër përveç se një gënjeshtar i çuditshëm i shekullit të XVIII.Them i çuditshëm se, tregimi për batakçillëqet e vogla të Giuseppe Balsamos, të vetquajtur: kont "Caliostro" janë foshnjarake perpara punëve të Stepan Annibalit.

"Princi Kastriot" kish rënë për herë të parë në burg në qytetin e Hamburgut : Kish marrë pranë vetës dy djem të atij qyteti si "kalorës nderi" dhe i kish ligështuar në një mënyrë që s'thuhet: kur e gjykuan, pati paturpësinë t'i thotë kryegjykatësit se kish për t'ia bërë atij ashtu si ua kish bërë djemve !

Kur e zunë në Amsterdam dhe e plasën në burg Sterpan Annibalit i gjetwn një brez plot me gjithfarë helmesh si dhe një thikë të helmuar: Këto armë i mbante gati për të vrarë veten në kohë të një rreziku të pashpresë. Mbasi e kapën, Stepani vrau veten duke prerë damarët me thonj.

Zoti Guillaume Apollinaire mbaron më një të vëne re fort të kripur:

"Duke kënduar këto ngjarje, shumë shqiptarë kanë për të menduar se nëqoftëse fronkërkuesi Aladro rrjedh nga Skënderbeu, do të kish rrjedhur duke kaluar nëpër të njëmbëdhjetin pasardhës të tij, i cili vdiq më 1786 në burgun e Amsterdamit".

Kjo e vënë re e Zotit Guillaume Apollinaire e shënojmë më të dy duart-por diç duhet shtuar : Aladrua vërtet rrjedh nga Skënderbeu me anë të Stepani Annibalit, vetëm se i shkreti Aladro s'është perveç se një gënjeshtar i vogël, me të cilin qesh gjithë shoqëria e lartë e Parisit dhe e Madridit; por stërgjyshi i tij, Stepan Annibali, mund me një mënyrë që quhet Njeri i Madh. Merreni pak me mend : Një fshatar sllavo-shqiptar i Venedikut, i lindur më 1751 dhe i rritur pa dije, arrin që më 1768, (kur ishte shtatëmbëdhjetë vjeç), e deri më 1786 kur vdiq, të lozë një lodër të çuditshme,arrin të mësojë vetiu mjaft sa për të shkruar libra që bien në sy dhe që i siguruan miqësinë e Frederikut të Madh; arrin, i rritur në një katund, të marrë mënyrat e oborrëve aq mirë sa të shkojë për princ në sy të princëve të vërtetë; më një fjalë arrin të tallet më Evropën tetëmbëdhjetë vjet pa pushim.

Përpara një njeriu të tillë, ç'janë gënjeshtrat qesharake të Aladros ?

Shkrimtari francez, Aleksander Dyma-"markez" i Shqipërisë !

Ka qenë një Kastriot i tretë i rremë, për të cilin Zoti Guillaume Apollinaire nuk ka dëgjuar.

Ky "princ" u çfaq më 1879-1880, në kohën e Kongresit të Berlinit, kur Fuqitë e Mëdha dërgonin anije lufte për të goditur me topa Ulqinin.

"Kastrioti" i asaj kohë, jo vetëm thonte se shqiptarët "e kishin zgjedhur për mbret", po kishte nisur edhe të sillet "mbretërisht" duke shpërndarë pozita dhe tituj. Një shkrimtari të madh francez, Aleksandër Duma, i fali titullin "markez" .

Paturpësia e këtij "princi" pak nga pak arriti të mos ketë kufi. Guxoi të bëj, në Angli, bankota të "Bankës Mbretërore të SHQIPËRISË". Zëvëndësin e tij e zunë në Londër dhe e plasën në burg si vjedhës, ndësa për "princin" s'dihet se çfarë u bë. Kemi shpresë të mund një ditë ta shkoqisim punë e këtij "Kastrioti"

Mësimin e këtyre ngjarjeve mund ta heqë sejcili. Sa njerëz deshën me gënjeshtra, të dalin "princa" dhe "fron kërkues" mbaruan në burg, dhe ata që dini sot të nisur në atë udhë, ta dini me siguri se do të kenë po atë fund.

("Albania" ,viti VIII,1904, nr. 8, f. 160-163)

[sherri]

[sherri]

“E vërteta është se Albert Ajnshtajn në vitin 1935 iku në SHBA me një pasaportë shqiptare, që e kishte marrë pas një qëndrimi të shkurtër në Shqipëri – dwshmon një profesore hebreje e mbijetuar

Para disa muajve publicistja dhe intelektualja e njohur Brunilda Ternova për të njoftuar lexuesin italian me vepra shqiptare, pat përkthyer në italishte një artikull të zotit Fahri Xharraj, ku thuhej se Einsteini kishte shpëtuar jetën me një pasaportë shqiptare. Qesh skeptik dhe kjo ishte arsyeja pse bëra disa kërkime. Gjeta një artikull tek gazeta e madhe gjermane “Die Welt”. Një artikull nga Stefanie Bolzen të publikuar më 27.01.2011. Intelektuali i shquar dhe publicisti, zoti Fahri Xharra si dhe Zonja Brunilda Ternova kishin të drejtë, ja arsyet:
Titulli i origjinalit është: “BESA SHPËTOI HEBRENJTË NGA VDEKJA E SIGURT” me dy nëntituj: “Gjatë pushtimit gjerman myslimanët shqiptarë fshehën gati 2000 hebrenj, kodi i nderit i detyronte ata të ndërmerrnin një hap të tillë” dhe “Shqiptarët nuk i dorëzuan hebrenj as ndihmës- xhelatëve të Musolinit, e as nazistëve dhe kështu rrezikuan jetën e tyre”
Në artikull bëhet fjalë për dramën e hebrenjve dhe rrëfen një plakë gati 89 vjeçare me emrin Scarlett Epstein (atëherë quhej Trude Grünëald), e cila falënderon policët shqiptarë për shpëtimin e jetës. Ajo ishte e re kur u desh të arratiset. Trude nuk kishte imagjinuar se një ditë, gjatë ikjes, do të përfundonte në Shqipëri dhe pikërisht atje, do të mbijetonte. Autorja thotë se në Shqipëri qenë fshehur gati 2000 hebrenj tek familjet shqiptare myslimane dhe gati të gjithë i shpëtuan gjahut nazist.
“Besa” quhet fjala për këtë shpëtim, sepse “Besa” është pjesë e kodit të stërlashtë të nderit tek shqiptarët. Kur dikush dikujt i ofron ndihmë dhe e merr në shtëpinë e vet, ai duhet edhe ta mbajë premtimin për mbrojtje: “ Shtëpia e shqiptarit është e Zotit dhe e mikut”, vazhdon autorja.
Tre ditë para se të niste drama e tyre, Hitleri kishte shpallur bashkimin e Austrisë me Gjermaninë dhe ishte kthyer në atdheun e vet për të njoftuar vendin se i ishte bashkangjitur Rajhut Gjerman. Edhe Trude kishte dalë jashtë dhe kishte parë atë masë të njerëzve, që ishin grumbulluar për ta përshëndetur Hitlerin dhe kujton një masë njerëzish si të hipnotizuar, duke brohoritur, madje nga frika kishte brohoritur edhe ajo. Trude kishte pritur tre muaj derisa kishte marrë një vizë. Dy vëllezërit e saj kishin ikur në Itali, pastaj në Angli…
“Shteti jugosllav ishte shumë antisemit”, thotë ajo. “Në pasaportat tona shkruante një“J“ (Jude) e madhe dhe kështu dukej se fati jonë ishte vulosur!“
Shteti jugosllav kishte dashur t‘ i kthejë përsëri në Vjenë dhe Trude ishte dashur të shkojë prej konsullate në konsullat, ndërkohë i burgoset i ati, nëna ishte rrezikuar nga vetëvrasja, mirëpo, askush nuk i kishte lëshuar një vizë, as anglezët, e as amerikanët. Në fund dikush i kishte dhënë një këshillë: Shqipëria! Një vend për të cilin Turde nuk kishte dëgjuar kurrë më parë. Ndihma shqiptare ndaj hebrenjve deri vonë kishte ngelur e panjohur, sot gjenden emrat e 65 shqiptarëve në „Yad Vashem“ si „Të drejtët e Popujve“ apo “Të mirët e Popujve.” Autorja e shkrimit bën të ditur se Shqipëria kishte lëshuar 400 pasaporta për hebrenjtë.
“E vërteta është se Albert Ajnshtajn në vitin 1935 iku në SHBA me një pasaportë shqiptare, që e kishte marrë pas një qëndrimi të shkurtër në Shqipëri. E vërtetë është gjithashtu se Shqipëria nuk ka bashkëpunuar me nazistët italian apo gjerman.”
Trude kishte mbërrur në Durrësi nga Spliti i Kroacisë. Në Durrës qenë strehuar 45 hebrenj pranë stacionit të policisë. Zonja Epstein tregon se ata frikësoheshin se do ti dorëzonin te gjermanët, mirëpo policët shqiptarë, i fshehën ata në brendi të qytetit në një bodrum dhe mbijetuan të gjithë…
Zonja Borici, një shqiptare nga veriperëndimi i Shqipërisë i tregon fotografit amerikan Norman H. Gersham, se kur ajo ishte 17 vjeçare, i ati i saj kishte sjellë njerëz të huaj në shtëpi dhe u kishte thënë se ishin të afërm dhe u kishte siguruar pasaporta të rrejshme me emra shqiptar mysliman dhe kishte kërkuar të mos i tregohej askujt. Rreziku ishte i madh, nazistët kishin tërhequr vërejtjen popullit se kush fsheh ndonjë hebre, do të vritej menjëherë.
Tash e 70 vite jeton Epstein në Angli, ka ndryshuar emrin dhe marrë mbiemrin e burrit. Ajo është profesoreshë e sociologjisë në universitet dhe pioniere e Antropologjisë së Zhvillimit. Zonja Epstein mendon se ka shumë histori të pa treguara, që flasin për solidaritetin në mes krishterëve, hebrenjve dhe myslimanëve, thuhet në mes të tjerash në artikullin e gazetës “Die Ëelt”, shkruar nga Stefanie Bolzen.

PS: Ne nuk patëm aq filozofë sa gjermanët dhe italianët, ne nuk patëm aq poetë sa këta dy popuj, ne nuk patëm aq shkrimtarë sa gjermanët e italianët, ne nuk patëm aq inxhinierë sa këta dy popuj, por në një çast vendimtar të njerëzimit, besa na mundësoi një epërsi morale jo vetëm ndaj kombit të Dantes dhe Goethes, por epërsi morale mbi të gjitha kombet e Europës.

[Zero Cool]

'' Çdo individ, qoftë i zgjuar ose budalla, ka një aftësi të habitshme për të vendosur vetë…”
dr. Herbert Louis për shqiptarët .

[Zero Cool]

George Washington-i me prejardhje shqiptare?





Nëna e presidentit historik amerikan ishte shqiptare me prejardhje nga rrethi i Pejës. Vetë presidenti Washington thuhet ta ketë lënë një letër-amanet për mbrojtjen e shqiptarëve nga Amerika në çdo kohë dhe në çdo mënyrë.

Instituti i Biokimisë dhe i Gjenetikës, me seli në Schafhausen të Zvicrës, ka publikuar rezultatet e hulumtimit më të ri gjenetik të liderëve botërorë, sipas të cilave del se presidenti historik i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, George Washington, ka qenë me prejardhje shqiptare.

Instituti, që në kuadër të hulumtimit të gjerë ka analizuar mostrat gjenetike të ish-presidentit amerikan që e udhëhoqi vendin në luftën çlirimtare kundër Mbretërisë Britanike, konkludon se Washingtoni ishte 50 për qind shqiptar, që nënkupton se njëri prind i tij ishte 100 për qind shqiptar.

[halla e madhe]

.te huajt a?..hala s'na njofin mire jo..turli turli mendime kishin valla.ma kan lodhe kryt

[Zero Cool]

ALBANËT - ENEA DHE DARDANËT TROJANË PARAARDHËSIT E ROMËS ANTIKE


ENEA DHE DARDANËT TROJANË PARAARDHËSIT E ROMËS ANTIKE
Ata quheshin albanë (Populi albenses)


Mbishkrimi i pllakës qëndronte nën një statujë të Eneas, gjetur në një ndërtesë në Eumakia, në forumin e Pompeit. Ky është riprodhimi i mbishkrimit:

Aeneas Veneris
et Anchisae f. Troianos
qui capta Troia bello super
fuerant in Italiam adduxit
bellum suscepit
[...] en [...]
[...] lbu [...]
oppidum Lavinium condidit et
ibi regnavit annos tris in
bello Laurenti subito non con
paruit appellatusq est indigens
pater et in deorum numero relatus (est)

Enea i biri i Afërditës dhe Ankizit, udhëhoqi për në Itali trojanët që mbijetuan kur ra Troja [...] themeloi qytetin Lavinium dhe mbretëroi për tre vjet...


ENEIDA
Libri VI
Vër re të riun që bie në sy së pari,
Dhe që zotëron vendin më pranë dritës,
Që tashmë, duket, se thith ajrin jetik,
Dhe, mëshon veçse përpara, mbi një shtizë të shndritshme:
Silviusi është ai, i linduri i racës tënde, i fundit,
Por i pari në radhë, i dërguar, për të plotësuar vendin tënd;
Një emër Alban, por së toku me gjak Dardan,
E lindi në zabelin e një pylli hijedendur:
Bardhoshja Lavinjë, Atë, e mbijetuara jot shoqe,
Do të rritet në korije, të bëjë një jetë të vetmuar.
Në Alba do e vendosë fronin e tij mbretëror,
Dhe, i linduri mbret, sjell racë mbretërish.
Pastaj Prokas, nderi i emrit trojan,
Kapis, dhe Numitori, i famës pafund.
Një Silvius i dytë pas tyre do shfaqet;
Silvius Enea, emrin tënd ai mban;
Për armët dhe drejtësinë njëlloj me famë,
I cili, i rivendosr më vonë, në Alba, do të kurorëzohet.

[premium]

Thojne:

Albanezzo ...gatto...ditto...nat'to

qishtu kam ndi ,qishtu po qkruaj

zbrastinat plotsoni :D

[halla e madhe]

..me sistemin politik qe kane kryesija e tu KOsoves, po bejne "xhixhe"

[Zero Cool]

PROPOZIM - Qeleshja shqiptare pjesë e Trashëgimisë Botërore,UNESCO


QELESHJA SHQIPTARE,
A MUND TË JETË AJO, PJESË E TRASHËGIMISË BOTËRORE KULTURORE (UNESCO WORLD HERITAGE)?

E mbajtur në lashtësi nga heronj mitikë dhe perëndi të ndryshme, sot ajo mbijeton në mënyrë unikale vetëm si veshje autentike e shqiptarëve. Dëshmitë e përdorimit të saj në antikitet vijnë prej statujave të shumta, mozaikëve, numizmatikës, afreskeve etj. Një veshje tipike e parë te vëllezërit Dioskurë e të Odisea, te molosët Aidoneus e Pirro, edhe te Akili gjithashtu, por edhe te hyjnitë antike si Zeus (edhe Jupiteri latin), Hefest (simbol i shquar i kësaj perëndie, edhe në versionin latin, Vullkan), Poseidon, Afërdita, Kronos, Nike. Pa harruar edhe versionin e qeleshes labe, qylafit, aq të ngjashëm me version e kapelës frige, e cila mbijetoi si kapelë tipike shqiptare deri në Mesjetë. Qylafi i heroit pellazgjik, Kadmit, i përjetësuar në një vazo në Luvër teksa vret Dragoin e Aresit. Po ky qylaf, qeleshja e famshme shqiptare, është edhe simboli i përzgjedhur si prezantues mbi kryet e femrës që simbolizon Ilirinë, në veprën “Illyricum Sacrum” të Daniele Farlatit. Një veshje kaq e lashtë e përzier me mitin e historinë, e mbajtur nga vdekatarë e hyjni, e shfaqur në skulptura e piktura dhe përfundimisht e mbajtur si shenjë e fortë e identitetit VETËM, te shqiptarët, a nuk do të meritonte një vëmendje më të madhe, një propozim serioz, për vlerësimin e një simboli, që në mënyrë mahnitëse vjen që nga thellësia e mijëvjeçarëve si dëshmi e një tradite të pandërprerë dhe e një autoktonie të heshtur, por kaq të dukshme e të qëndrueshme në kohë? Personalisht, mendoj se po! Nëse do të bëhej një propozim që kjo veshje të ishte pjesë e Trashëgimisë Botërore kulturore të ruajtur nga UNESCO, do të ishte një shërbim i vyer ndaj një simboli unikal, dëshmi e gjallë e epokave të lashta. Një dëshmi shqiptare...


RREGULLAT E UNESCO-s PER PRANIMIN SI VLERE E TRASHEGIMISE BOTERORE

Per te gjithe ata qe jane te interesuar ta cojne me tej kete ide poshte po sjell disa informacione qe e justifikojne dhe tregojne se kjo gje mund te realizohet.
Jane ne anglisht dhe jane marre nga faqja e UNESCO-s. Ketu keni edhe adresen ku shkarkohet doracaku i plote me rregullat e vleresimit, aplikimit, ruajtjes, kriteret etj; pra menyra se si funksionon mekanizmi:


The Operational Guidelines for the Implementation of the World Heritage Convention



Kushtet e meposhtme jane teresisht te plotesueshme per kete gje, qe qeleshja te jete pjese e trashegimse kultorore boterore e ruajtur nga UNESCO.

[Zero Cool]

II.A Definition of World Heritage

Cultural and Natural Heritage

1. Cultural and natural heritage are defined in Articles 1 and 2 of the World Heritage Convention.

Article 1

For the purposes of this Convention, the following shall be considered as "cultural heritage";
- monuments: architectural works, works of monumental sculpture and painting, elements or structures of an archaeological nature, inscriptions, cave dwellings and combinations of features, which are of Outstanding Universal Value from the point of view of history, art or science;
- groups of buildings: groups of separate or connected buildings which, because of their architecture, their homogeneity or their place in the landscape, are of Outstanding Universal Value from the point of view of history, art or science;
- sites: works of man or the combined works of nature and of man, and areas including archaeological sites which are of Outstanding Universal Value from the historical, aesthetic, ethnological or anthropological points of view.


Article 2

For the purposes of this Convention, the following shall be considered as "natural heritage":
- natural features consisting of physical and biological formations or groups of such formations, which are of Outstanding Universal Value from the aesthetic or scientific point of view;
geological and physiographical formations and precisely delineated areas which constitute the habitat of threatened species of animals and plants of Outstanding Universal Value from the point of view of science or conservation;
- natural sites or precisely delineated natural areas of Outstanding Universal Value from the point of view of science, conservation or natural beauty.

Mixed Cultural and Natural Heritage

2. Properties shall be considered as "mixed cultural and natural heritage" if they satisfy a part or the whole of the definitions of both cultural and natural heritage laid out in Articles 1 and 2 of the Convention.

Cultural landscapes

3. Cultural landscapes are cultural properties and represent the "combined works of nature and of man" designated in Article 1 of the Convention. They are illustrative of the evolution of human society and settlement over time, under the influence of the physical constraints and/or opportunities presented by their natural environment and of successive social, economic and cultural forces, both external and internal.

Movable Heritage

4. Nominations of immovable heritage which are likely to become movable will not be considered.

Outstanding Universal Value

5. Outstanding Universal Value means cultural and/or natural significance which is so exceptional as to transcend national boundaries and to be of common importance for present and future generations of all humanity. As such, the permanent protection of this heritage is of the highest importance to the international community as a whole. The Committee defines the criteria for the inscription of properties on the World Heritage List.

6. States Parties are invited to submit nominations of properties of cultural and/or natural value considered to be of "Outstanding Universal Value" for inscription on the World Heritage List.

7. At the time of inscription of a property on the World Heritage List, the Committee adopts a Statement of Outstanding Universal Value (see paragraph 154) which will be the key reference for the future effective protection and management of the property.

8. The Convention is not intended to ensure the protection of all properties of great interest, importance or value, but only for a select list of the most outstanding of these from an international viewpoint. It is not to be assumed that a property of national and/or regional importance will automatically be inscribed on the World Heritage List.

9. Nominations presented to the Committee shall demonstrate the full commitment of the State Party to preserve the heritage concerned, within its means. Such commitment shall take the form of appropriate policy, legal, scientific, technical, administrative and financial measures adopted and proposed to protect the property and its Outstanding Universal Value.






II.D Criteria for the assessment of Outstanding Universal Value




10. The Committee considers a property as having Outstanding Universal Value (see paragraphs 49-53) if the property meets one or more of the following criteria. Nominated properties shall therefore :

(i) represent a masterpiece of human creative genius;

(ii) exhibit an important interchange of human values, over a span of time or within a cultural area of the world, on developments in architecture or technology, monumental arts, town-planning or landscape design;

(iii) bear a unique or at least exceptional testimony to a cultural tradition or to a civilization which is living or which has disappeared;

(iv) be an outstanding example of a type of building, architectural or technological ensemble or landscape which illustrates (a) significant stage(s) in human history;

(v) be an outstanding example of a traditional human settlement, land-use, or sea-use which is representative of a culture (or cultures), or human interaction with the environment especially when it has become vulnerable under the impact of irreversible change;

(vi) be directly or tangibly associated with events or living traditions, with ideas, or with beliefs, with artistic and literary works of outstanding universal significance. (The Committee considers that this criterion should preferably be used in conjunction with other criteria) ;

(vii) contain superlative natural phenomena or areas of exceptional natural beauty and aesthetic importance;

(viii) be outstanding examples representing major stages of earth's history, including the record of life, significant on-going geological processes in the development of landforms, or significant geomorphic or physiographic features;

(ix) be outstanding examples representing significant on-going ecological and biological processes in the evolution and development of terrestrial, fresh water, coastal and marine ecosystems and communities of plants and animals;

(x) contain the most important and significant natural habitats for in-situ conservation of biological diversity, including those containing threatened species of Outstanding Universal Value from the point of view of science or conservation.

11. To be deemed of Outstanding Universal Value, a property must also meet the conditions of integrity and/or authenticity and must have an adequate protection and management system to ensure its safeguarding.



II.E Integrity and/or authenticity

II.E Integrity and/or authenticity

Authenticity

12. Properties nominated under criteria (i) to (vi) must meet the conditions of authenticity. Annex 4 which includes the Nara Document on Authenticity, provides a practical basis for examining the authenticity of such properties and is summarized below.
13. The ability to understand the value attributed to the heritage depends on the degree to which information sources about this value may be understood as credible or truthful. Knowledge and understanding of these sources of information, in relation to original and subsequent characteristics of the cultural heritage, and their meaning, are the requisite bases for assessing all aspects of authenticity.

14. Judgments about value attributed to cultural heritage, as well as the credibility of related information sources, may differ from culture to culture, and even within the same culture. The respect due to all cultures requires that cultural heritage must be considered and judged primarily within the cultural contexts to which it belongs.

15. Depending on the type of cultural heritage, and its cultural context, properties may be understood to meet the conditions of authenticity if their cultural values (as recognized in the nomination criteria proposed) are truthfully and credibly expressed through a variety of attributes including:
• form and design;
• materials and substance;
• use and function;
• traditions, techniques and management systems;
• location and setting;
• language, and other forms of intangible heritage;
• spirit and feeling; and
• other internal and external factors.

16. Attributes such as spirit and feeling do not lend themselves easily to practical applications of the conditions of authenticity, but nevertheless are important indicators of character and sense of place, for example, in communities maintaining tradition and cultural continuity.

17. The use of all these sources permits elaboration of the specific artistic, historic, social, and scientific dimensions of the cultural heritage being examined. "Information sources" are defined as all physical, written, oral, and figurative sources, which make it possible to know the nature, specificities, meaning, and history of the cultural heritage.

18. When the conditions of authenticity are considered in preparing a nomination for a property, the State Party should first identify all of the applicable significant attributes of authenticity. The statement of authenticity should assess the degree to which authenticity is present in, or expressed by, each of these significant attributes.

19. In relation to authenticity, the reconstruction of archaeological remains or historic buildings or districts is justifiable only in exceptional circumstances. Reconstruction is acceptable only on the basis of complete and detailed documentation and to no extent on conjecture.

[Zero Cool]

Shqiptarët, 1873 - Kostume popullore në vilajetet otomane


Me gjuhën e tyre të çuditshme, të ashpër, ata (shqiptarët) gjykojnë për veten e tyre si të jenë mes banorëve më të moçëm të Europës dhe nga shekulli i XIX-të ata kishin pesë alfabete, njëri me më shumë se pesëdhjetë shkronja.

Jason Goodwin,
Lords Of The Horizons: A History of the Ottoman Empire