Mbrojtja nga rrezet e dëmshëme të diellit

[Naki]

Mbrotja nga rrezet e këqia të diellit
Për tu mbrojtur nga rrezet e këqia të diellit duhet përdorur krem me filter mbrojtës ndaj diellit. Një krem mbrojtës ndaj diellit duhet të mbrojë qoftë nga rrezet ultravioletë A poashtu edhe ato B si dhe duhet t´i qëndrojë ujit. Kështu nuk ka shumë rëndësi se cila markë kremi zgjidhet. Një krem më i shtrenjtë nuk do të thotë se është më cilësor.
Nuk është e lehtë të zgjedhësh kremin si dhe faktorin e duhur mbrojtës ndaj diellit pasi këto ndryshojnë nga njeriu në njeri, duke u varur nga pigmenti mbrojtës melanin që ndodhet në lëkurë. Përpara se lëkura të mësohet me diellin, ajo ka nevojë për një faktor të lartë mbrojtës ndaj tij, ndërsa nga fundi i verës mund të zgjidhet një faktor më i ulët. Pastaj nëse njeriu lahet shpesh, është e rëndësishme të zgjedhë një krem që i qëndron mirë ujit. Një prodhim që i qëndron ujit duron dy të lara ku secila të ketë një kohëzgjatjeje prej 20 minutash.
Mbrotja e kremit mund të jetë një filtër kemikal ose filter kokrrizash.
Filtri kemikal përmban lëndë që shkrihen dhe thithen nga trupi i cili më vonë i nxjerr jashtë në formën e urinës. Këto lëndë e mbrojnë trupin duke thithur rrezet e diellit.
Disa studiues zvicerianë kanë arritur në përfundimin se lëndët kimikale që përdoren në këto kremra, mund të sjellin çrregullime të disa hormoneve tek njerëzit, prandaj studime të mëtejshme duhen bërë në këtë drejtim.
Atyre që kanë lëkurë të ndjeshme u këshillohet përdorimi i kremrave me filter kokrrizash. Ky pakëson rreziqet për kundërveprime alergjike.
Filtri i kokrrizave përbëhet nga pluhur i cili nuk thithet nga lëkura. Ky përmban dioksid titani apo zinku, të cilat i reflektojnë rrezet e diellit.
E keqja e këtij lloji filtri është se mund të ngjitet si një cipë e bardhë pas lëkurës.
Tepër e rëndësishme është edhe mënyra sesi lyhet trupi me krem. Një gabim i zakonshëm që bëhet është përdorimi i më pak kremi nga sa duhet. Njeriu duhet të lyejë krejt trupin. Nevojitet të paktën dy miligram krem për çdo centimetërkatror të lëkurës.
Por Ullen thotë se mënyra më e mirë për tu mbrojtur nga rrezet e rrezikshme janë prapëseprapë rrobat: kasketa dhe veshjet verore. Meqënëse rrezatimi ultravioletë kalon përmes bebes së syrit, syzet e diellit janë mbrojtës tepër të rëndësishëm. Një sasi drite tepër e madhe mund të bëjë që dalëngadalë thjerra e syrit të turbullohet dhe shikimi përkeqësohet.
Ullen thotë gjithashtu se njeriu duhet t´i shmanget marrjes së rrezeve në mesditë, kur rrezatimi është më i fuqishëm, duke gjetur kështu strehë nën hije. Kështu fuqia e rrezeve ultravioletë pakësohet me gjysmën.
Në vendet mesdhetare ku bën pjesë edhe Shqipëria nuk duhen marrë rreze dielli në më tepër se 15-30 minuta në orën 12 të drekës.
Diçka tjetër që është e rëndësishme të dihet është ajo që era dhe retë e vogla freskojnë motin por nuk pengojnë rrezet ultravioletë.
Pas djegies nga dielli
Nëse njeriu është djegur nga rrezet e dielli, nuk mbetet shumë për të bërë. Këshillohet që në këtë fazë, për t´u mbrojtur nga kanceri i lëkurës i shkaktuar nga marrja e tepruar e rrezeve të diellit, të mirren hape vaji peshku ose të lyhet lëkura me vaj ulliri. Sipas një studimi të bërë nga Universiteti Mbretëror i Liverpool-it ka dalur se nëse mirret dhjetë miligram vaj peshku në ditë për tre muaj me rradhë, lëkura merr një mbrojtje të brendshme përkundër veprime dëmtuese të diellit. Disa studiues mendojnë se gjithashtu marrja e vitaminave C dhe E mund të ndihmojë lëkurën të marrë veten.
Kur njeriu është djegur, duhet të presë një javë që lëkura të marrë veten përpara se të marrë përsëri rreze dielli.
Një ngushëllim për ata që janë djegur është ai që nuk është vetëm djegia e çastit ajo që çon drejt kancerit në lëkurë. Besohet që ka të bëjë edhe me sasinë e rrezeve ultravioletë të cilave u nështrohet trupi ynë. Por me rëndësi në sa më sipër është edhe sasia e përgjithshme e rrezeve të cilave trupi yni i nënshtrohet përgjatë jetës. Prandaj nuk duhet tepruar me marrje rrezesh dielli.