ASTRONOMIA

[LEDHATIMI]

Trupat qiellore :?:

Varesisht nga madhesia, shkalla e nxehtesise, perberjes dhe levizjes, trupat qiellore mund te ndahen ne: planete, satelite, yje, kometa, meteore dhe asteroide. Numri me i madh i tyre gjendet ne hapsiren e quajtur kozmos ose gjithesi, mirepo pasi qe i shohim ne qiell, eshte pervetesuar ky nocion "trupa qiellore". Vet kozmosi eshte i ndertuar nga nje numer i madh i galaksive, te cilat jane te perbera nga bilione yjesh dhe siteme te yjeve. Galaksite kane forma te ndryshme: te rrubullaketa, spirale, eliptike dhe forma te parregullta.
Duke qene distancat shume enorme ne gjithesi,ashtu qe nuk munden te shprehen me njesite qe i perdorim ne perditshmeri, per hulumtin e tyre shfrytezohet njesia matese astronomike - "shpejtesi drite". Shpejtesia e drites paraqet largesine te cilen rrezja e drites e kalon per nje vit ne cdo sekonde 300 000 km.

[Zabeli i bacës Brahim]

Me zbulimin e trupave te ri qiellor te quajtur Kuazare fillon edhe dekada e shkelqyeshme e zbulimeve ne astronomi.

Keta trupa qiellor u zbulaun ne vitin 1963 kur edhe u pranuan si trupa te ri qiellor te cilet deri atehere nuk ishin te zbuluar.

Zbulimi i tyre ne realitet daton ne fillimin i viteve '50 te shekullit XX kur astronomet filluan te bejne regjistrimin e radiorezatimeve te burimeve kosmike.Ne keto regjistrime posaqerisht duhet te potencohet katalogu 3C i quajtur keshtu nga se ishte katalogu numer tre i hartuar ne Kembrixh.Edhe pse saktesia e burrimit 3C i kalonte te gjitha burimet deri atehere te zbuluara por prap nuk ishte ne saktesine e hartave optike. Per ket arsye edhe 3C do te zgjedhte nje problem te vjeter te radioastronomise - te tregon se cilet radioburime rezatojne edhe ne pjesen e dukshme te spektrit.Zakonisht ne hapsiren e koordinatave te dhena si radioburime gjindeshin shume objekte optike, keshtu qe identifikimi I tyre ishte i mundur vetem me njohuri plotesuese per keta objekte.

Me fillimin e fuksionimit te radioteleskopeve me te persosur filluna te identifikohen me sakte keto radioburime.Keshtu qe interformetri i kryqezuar ne Oven Valej ( Kaliforni ) mundesoi te caktohet pozita e trupave me saktesi prej 5'' ., qe ishte nje perparim e madh !

Vemendjen e radioastronomit I.Metjuz se shpejti e terhoqen tri burime : 3C 48, 3C 196 dhe 3C 286. Keto objekte ishin nder objektet me te shkelqyeshem, por me diameter me te vogel se qe kishte mundesi ti mate teleskopi ne Oven Valej .Vezhgimet nga radioteleskopi ne Joudrell Benk treguan se burimi 3C 48 ishte me i vogel se 1" .

Duke shpresuar se burimi 3C 48 eshte ndonje galaksion i larget Metjuzi iu drejtua astronomit te njohur te asaj kohe A.Sendejxh me lutje qe te bene incizime te reja me teleskopin me te madh ne bote, dhe ne befasi te tyre ne katrorin e caktuar me gabim , gjeten vetem nje ylle me madhesi te rendit 16 -te te shoqeruar me nje tube ne forme mjegulle.
Incizimet e para te spektrit te keti objekti treguan se nuk behet fjale per ndonje ylle te thjeshte.Renditja dhe gjeresia e vijave spektrale te incizuara s'ishin te ngjajshme me as nje spekter te yjeve deri atehere te njohur.
Edhe incizimet me rezulucion me te madh te cilet i bene astronomet Grinshtajn dhe Mansh padyshim treguan se vijat e spektrit te incizuar nuk mund ti pershkruhet asnje vije spektrale te elementeve te njohura. Sendejxh per keto rezultate e informoj Shoqaten e Astronomeve amerikan., duke sugjeruar se ketu munde te behet fjale per ndonje trup qiellor te panjohur.

Keshtu rezulltatet e para per Kuazaret u prezentuan ne revisten amerikane per astronomi " Sky and Telescope " (Qielli dhe teleskopi) ne vitin 1961 ne shkrimin " Radioylli i pare i vertete " . Ne vezhgimet e metejshme e hetua se 3C 48 nuk leviz ne sferen qiellore dhe se shkelqimi i optik i dukshem zvoglohet kurse radio shkelqimi i saj eshte i njejte. Incizimet e 3C 196 dhe 3C 286 treguan se edhe keto objekte qiellore jane te formes yjore , kurse reth 3C 196 u hetua edhe nje tufe drite e zbehte.Situata u be edhe me e nderlikuar kur astronomi Martin Shmit i incizoi spektret e ketyre objekteve dhe hetoi se asnje vije e tyre nuk perputhet me vijat spektrale te 3C 48 ! Ne ket menyre mendohej se te kater objektet paraqesin yje por per cudi edhe aq te ndryshme sa qe s'kane as nje vije spektarle te njejte !
Me keto dileme astronomet jetuan edhe edhe dy vjet te tera, deri me 1963 kur u zbulua celsi i kesaj msheftesie. E zbuloi Martin Shmit , mbasi ariti qe ne menyre te drejte te spjegon spektrin e trupit qiellor te sa po zbuluar 3C 273. Ne kete radioburim se pari terhoqen vemendje astronomet australian mbasi arriten qe me precizitet shum te madh ta verifikojne vendin dhe formen e objektit yjor te zbuluar.Ne ket zbulim paten fat se ne 1962 erdhi deri te tre okultasione ( "nderhyrje ") te 3C 273 me Henen.Nga ndryshimi i radiorezatimit perfunduan se 3C 273 perbehet prej dy komponenatve nga shkelqimi i forte A dhe me i dobet B. Komponenta A-ja e eshte ne forme te zgjatur ndersa B-ja ne forme jo shum te rrafshte dhe gjendet 20" larg nga A-ja .
Ne hartat qiellor te incizuar me teleskopin ne Palmor verehej qarte se ne vendin e komponentit B gjindet vetem nji "Yll " i madhesise te trembedhjete . Por me incizimet qe i beri Shmiti me te njejtin teleskop verehej se ne te njejtin vend ku gjindet komponenta A gjindet mjegullina me forme perafersisht te njejte si radio burimi.
Shmiti verejti se spektri i keti "ylli" eshte vet spektri i objektit 3C 273 .Poashtu ky hetoi se kater nga gjashte vijat spektarale te 3C 273 formojne nje varg te thjeshte harmonik ku largesija ndermjet vijave dhe intenziteti i tyre zvoglohej ne drejtim te pjese ultravjollce te spektrit. Keto vija sipas renditjes i perngjajne vijave spektrale te hidrogjenit me dallimse gjatesite valore nuk i pergjigjeshin atyre te hidrogjenit.Ket problem e zgjolli duke supozuar se burimi 3C 273 largohet prej shiquesit me shpejtesi prej 48000 km/s, keshtu qe arriti ti perputhe gjatesite valorre te vijave te hidrogjenit me ato te spektreve te incizuara.Sipas formules klasike levizja relative e vijave z-et te spektrit shkaktohet nga efekti i Doplerit keshtu qe
z= Dl / l = v / c

ku l paraqet gjatesine valore, Dl dallimin e tyre , v shpejtesine e burimit kurse c shpejtesija e drites .Nga kjo rjedh se 3C 273 largoher me shpejtesi prej 48000 km / s ( 16% te drites ).

Menjeher mbas keti zbulimi Grinshtajn beri krahasimet spektrit te 3C 48 dhe perfundoi se ky burim largohet me shpejtesi 111000 km / s , 37% te shpejteise te drites !

Nese pranojme se 3C 48 dhe 3C 273 largohen si shkak te zgjerimit te vasiones atehere mundemi te sherbehemi me ligjin e Hablit per largesite e galaksioneve.Ne ket rast largesia e ketyre objekteve eshte disa milijard vit drite ( nje vit drite = 9460515000000 km!) .Mbasi keto objekte edhe pse gjinden kaq larg prap verehen, atehere energia te cilen ato e lirojne duhet te jete disa here me e madhe se e galaksioneve.

Ndryshimet e shpeshta te shkelqimit te tyre tregojne se keto trupa qiellor s'kane siperfaqe te madhe gjegjesishe rethi i rrezatimit te tyre nuk mund te jete i medh sa galaksionet.Ne realitet perioda e ndryshimit nuk mund te jete me e gjate se koha e cila eshte e nevojsme qe drita te kaloj prej nje ane ne anen tjeter te burimit.Kjo me mire kuptohet nese paramendojme se kjo sfere qe shkelqen pernjehere fiket.Ne kete rast me se pari do te verejme se fiket ( erresohet ) pjesa e mesme e cila eshte me afer neve sepse sinjali prej aty do te arrije me shpejt .Ky eresim do te zgjerohet shpejt kah fundi ,skajet e sferes .Koha e kaluar prej shenjes te pare te fikjes deri te fikja totale eshte e njejte me kohen e nevojshme qe sinjali i drites te kalon rruge baraz me gjysemdiametrin e gjysemsferes.Per ket gjatesi edhe mesi i sferes eshte ma afer se skaji i tij.Nese " ndezjet " dhe " fikjet " behen periodikisht , koha e kaluar prej nji fikje deri te tjetra eshte e njejte me kohen te cilen e harxhon drita per te kaluar rruge baraz me diametrin e sferes.Ne rastin e 3C 273 jane hetuar ndryshime te cilat kane zgjatur me pak se nje muaj,prej ku mund ta shenojme edhe kufirin maksimal te teritorit te cilin e rezatojne - afer 100 diametra te sistemit Diellor.

Keto njohuri te para per keto trupa qiellor e hutuan bindshem publikun astronomik .Mbasi u be e qarte qe keto " kuazi objekte qiellore te identifikuar si radioburime " paraqesin trupa te ri qiellor u emertuan me emrin e nxjerur nga fjalet e citura me nalt - kuazar ( anglisht : QSRS - quasistellar radoi source ) .

Kontrolimi i pllakave fotografike te arkivuara nxuar ne shesh se disa kuazare ishin te incizuar para keti zbulimi. Kuazari 3C 273 gjindej ne incizimet qiellore te univerziteti Harvard te bera kah fundi i shekullit XIX.
Shum shpejt mbas zbulimit numri i kuazareve te njohur u zmallua.Per kete rol te rendesishem pat ideja e Sendejxhit qe te kerkoje kandidate per kuazare nder te gjitha ato objekte qe kishin rezatim te tepert ne pjesen ultravjollce te spektrit te tyre.Mirepo qysh heret u hetua se s' eshte e domosdoshme qe te gjithe keta trupa qiellor te rrezatojne edhe ne radiozonen e tyre.Sot jane te njohur disa qindra kuazare te cilet nuk jane mjaft te hulumtuara por ne baze te atyre te cilat jane te hulumtuar dhe provuara mire dihet se kuazare jane ato objekte qe mbajne keto karekteristika :

a) trupa me forme yjore te cilet shpeshhere rezatojne edhe ne radiozone,
b) kane shkelqim te ndryshueshem
c) jane burime te forta te rrezatimit ultravjollce dhe infra te kuqe

Poashtu dihet se spektret e kuazareve tregojne :

a) prezence te emisionit te vijave te gjera - vijave absorbuese
b) levizje te madhe te vijave kah pjesa e kuqe e spektrit

Te disa kuazare shpejtesite te llogaritura nga vijat absorbuese nuk jane te njejta ,pashtu ndryshojne edhe nga shpejtesite e llogaritura nga matja e vijave emituese.Supozohet se shkaktare per kete eshte prezenca e madhe mjegullirave ne afersi te kuazareve.
Levizjet e vijave spektrale te kuazarit kah e kuqja jane aq te medha saqe per llogaritjen e shpejtesise te tyre doemos duhet te sherbehemi me formulen relative te efektit te Doplerit.Sipas kesaj formule levizja kah e kuqja z eshte :

Nga furmula e shenuar me larte munde te verrejme se me zmadhimin e shpejtesise v , levizja z mundet ta marre vleren 1 ,por kjo s'do te thot se burimi ka filluar te leviz me shpejtesi me te madhe se ajo e drites c . Levizje me te madhe kah e kuqja deri tash eshte verejtur te kuazari OH 471. Ne ket rast z eshte baraz me 3,40 qe do te thote se ky kuazar largohet me 90% te shpejtesise te drites ! Nese ket rast e zbatojme edhe ne ligjin e Hablit fitojme rezultatin se drita e ka leshuar kuazarin para 17 milijard viteve!!!

Edhe pse kemmi relativisht mjaft njohuri per kuazaret prap enigma e kuazareve nuk eshte sqaruar krejtesisht.Nuk dihet burimi i energjise te tyre.Supozohet se kjo eshte rezulltat i ndeshjeve te galaksioneve ,apo kolaps gravitacional, eksplodimi i supernoves, ndeshja e materjes me antimaterje etj.

Astronomet ende nuk jane pajtuar as reth pyetjes se ne cvare menyre rezatojne kuazaret sidomos ne pjesen infratekuqe ku keto jane edhe me te shkelqyeshem.Zgjedhja e ketyre pyetjeve do te jep pergjegje jo vetem per kuazaretpor edhe per galaksionet por me siguri edhe shume ceshtje tjera astronomike.

Sipas disa hulumtimeve me te reja te astronomeve ka indikacione se levizja ka e kuqja ne spektrin e kuazareve seshte rezultat i efektit te Doplerit .Teorine te cilen e kane zhvilluar Paker , Roberts, dhe Vajxhier parshef se levizja e vijav te spektrirt te kuazareve kah kuqja eshte rezulltat e nje cilesie te re te drites : egziztenca e mases te fotonave ne qetesi !? Sipas kesaj teorije edhe masa me e vogel e fotonave ne raste te ndeshjeve joelastike te fotonave ,do te shkaktonte humbjen e energjise rezatuese ,gjegjesisht levizjen e vijave spektrale kah pjesa e kuqe e spektrit !

Ne ket rast cdo kuazar ndoshta do te ishte vetem nje galaksion shume i ri i me temperature reth 10000 K ( kelvin ).Llogaritjet tregojne se ndeshjet e fotonave te emituar nga siperfaqja e kuazarit me fotonat e fushes rezatuese e cila e rethon kuazarin do sjellte deri te levizja drejte nga vija e kuqe e spektrit te kuazarit.Nese kjo teori pranohet atehere do te kete ndryshime si ne kuptimin e largesive te kuazareve por edhe ne energjine e tyre, por koha e hulumtimeve te kuazreve ende eshte ne fillim dhe koha do te tregoje se cila teori do te kete perparesi !

[Zabeli i bacës Brahim]

1. Pasha qiellin dhe yllin ndriçues !
2. E ku e di ti se çka është tariku – ylli që pulson,troket?
Kuran,Tarik:1,2

ZBULIMI I PULSAREVE

Nje prej zbulimeve te pa pritura dhe spektakurale te te fundit me siguri eshte zbulimi i i trupave qiellor te ashtu pulsare, te quajtur keshtu nga shkaku se rezatimi i tyre arine ne siperfaqen e tokes ne impulse te shkurta ne intervale kohore te sakta.
Zbulimi i pulesareve eshte rezultat i zbulimeve te rastit te cilat rrjedhin nga praktikimi i te ariturave me te reja teknike.Ne vjetin 1964 astronomi K.Hevic nga univerziteti Kembrixh per regjistrimin e Kuazareve konstrukton nje radioteleskop prej rrjetes te dipoleve ne forme katrori te pershtatura per largesine valore prej 3,7 m ( metro ).Per ti regjistruar rezatimet e kuazareve Dr. Hevixhi ka perdore mbi 2000 dipolla.Ideja ishte regjistrimi i stincilacioneve te radio burimit qe paraqiteshin si rezultat i difraksionit dhe refleksionit te radiovales ne gas johomogjen nderplanetar.

Regjistrimet e para filluan ne korrik te 1967, dhe analiza e tyre iu besua astronomes se re ne studime posdiplomike Xhozefin Bell . Xhosefin Bell ne gusht te 1967 hetoi se ne disa regjistrime penda e regjistruesit ka regjistruar ndryshime te shpejta te radiosignalit ,edhe ate ne mesnate kur scintilasionet mungojne.Poashtu karakteristike ishte se signalet paraqiteshin kur burimi nuk gjindej ne horizontin e teleskopit gje qe vertetonte se s’behet fjale per scintilasion.Edhe pse kjo dukuri nuk verehej c'do dite ,por prap regjistrimet e shpeshta ishin te mjaftueshme qe te verifikohet se radiosignali eshte me pozite te perhershm ne qiell. Supozimet e para te Hevixhit ishen se ndoshta behet fjale per ndonje yje ,te panjohur, eruptik .Ne momentin kur Hevixhi me grupin e tij u pregaditen per hulumtime me te hollesishme radioburimi papritur u fik.Kur mbas gjasht javeve prap u aktivizua , astronomet e Kembrixhit ne shenimin historik te burimit me 28,gusht,1967 verejten se signalet arijne ne inetrvale kohore te rregullta ne te cilen madhesia dhe forma e disa impulsave ndryshonin shume.Me vone me matjet me precize eshte caktuar se perioda e paraqitjes te impulseve eshte 1,3373011 sec, pra me saktesi te milonten pjese se sekondes.Me observimet e metejsheme verehen edhe kater burrime tjera me radioreazatim impulsiv, dhe definitivisht Hevixh me grupin e tij verifikojne se behet fjale per objekte te reja dhe per shkak te rrezatimit te tyre impulsiv i qujaten pulsar.Pulsaret te cilet ato i zbulauan i shenuan me CP si shkurtice per Cambridge pulsar.Pulsari i pare i zbuluar u shenua me CP 19 19 , qe do te thot se eshte me rektascenzion 19 ore e 19 minuta ( rektascezion eshte kordinata qiellore e cila sherben per matjen e pozites te yllit)

Hulumtimet e metejshme treguan se signalet me gjatesi te vogla valore arijne ma shpejt se ato te gjatat, e cila gje tregon se zgjatja e vertete e signaleve eshte me e shkurte se ajo e cila regjistrohet me teleskop. LLogarite treguan se kohezgjatje e impulseve eshte prej 10 deri me 12 milisekonda, prej kah rrjeth se ket impuls duhet te rrezatoj trup qiellor me diameter prej disa mije kilometrash.Me metoda te sigurta astronomike eshte vetetuar se largesia e ketyre trupave qiellor eshte disa qindra vjet drite ( nje vjet drite =9,460515 x1015 m).
Kur ne vitin 1968 Heuvish e lajmeron "boten" astronomoke per keto zbulime, astronomet ishen te befasuar.Ne raalitet vetem nje numer i vogel i shkenctareve kuptuan se keto trupa qielloer jane yje me superdentesi, te cilat teoritikisht i paten paralajmeruar.Teoria parashifte se supernova ne momentin e eksplozionit te vet hulle ne vasione sasi te medhaja materje gazore , atehere doe mos ne presion te gravitacionit te vet te mbledhet ne trup me dendesi te madhe.

Ylli i ngjeshur ne kete menyre duhet te rrotullohet reth boshtit te vet me shpejtesi prej disa rotullimeve ne sekonde, me fushe te forte magnetike.Nen mashkimin e fushes magnetike dhe gazit te jonizuar, energjija rrotulluese e yllit shendrohet ne energji rezatuese e mbeshtjellsit mjegullor e cili e rrethon yllin.Edhe pse keto parashikime teorike u treguna te sakta, kaluan disa muaj polemike shkencore deri sa pergjithesishet u pranua se pulsaret paraqesin yje me superdentesi.Baraz me polemiken shkencore opservatorite mbare boten filluan hulumtimet neper qiell per zbulimin e pulsareve. U zbuluan dy pulsare ne afersi te mjegullires Krabe dhe Vella.Per mjegulliren e pare dihet se paraqet mbeturine e eksplozionit te supernoves te vitit 1054 , kurse per tjetren besohet se paraqet mbeturine e eksplozionit para dhjetmije vjet.Poashtu u zbulua se keto pulsare ( pulsimi ) i tyre vonohet.Vonese e "oreve" te tyre eshte disa sekonda mbrenda nje viti.Me siguri se asnje ore "toksore" nuk mundet te lavderohet me kesi saktesi,kuptohet pervec oreve atomike apo ato te kuarcit.

Bash kjo saktesi kerkonte pergjegje " se ne cvare menyre realizohet kjo saktesi periodike".Pergjigjet ishin te shumta dhe te lloj llojshme.Ne filim u paraqit hipoteza se pulsaret paraqesin yje qe pulsojne por llogarite treguan se tipa te ndryshem te uyjeve do te pulsonin ne menyra te ndryshme, ma shpejt o ma ngadale.Ne fund mbizoteroj mendimi se rrotullimi i yllit neutronik paraqet mehanizem te vetem i cili do ti spjegonte impulset periodike te verifikuara.Keti mendimi i shkonte ne favore edhe fakti se vetem ylli neutronik munde ti duroj rrotullimet e shpejta mbrenda nje sekonde dhe te mos te shkatrohet.Materja e yylit neutroni eshte ne gjendje te dendur ne ate mase sa qe elektronet hujne ne reaksion me protonat e berthamave atomike, ne ket menyre ne formohen neutronat.Mbasi me zhdukjen e elektronave zhduket edhe shtypja e cila paraqitej si rezulltat i levizjeve te tyre, ylli nen ndikimin e gravitacinit dendesohet ne vellim edhe me te vogel. Me keto parashiqime dhe observimet e pulsareve te zbuluar perfundimisht mbizoteroj mendimi se pulsaret jane yje neutronik.Ne vitet e fundit u zbulua se pulsari Krabe rrezatojne impulse ne pjesen optike si dhe ne pjesen te rrezatimit X te spektrit.Poashtu eshte verifikuar se impulset e radiorreazatimit jane te polarizuara.

Hulumtimet per zbulimin e pulsareve ishin aqe te gjadha sa qe nje pulsar zbulohej ne te njejtin moment ne dy ose me shum opservatoriume, p.sh. pulsari Krabe - PSR 0531 + 21 u zbulua, hetua, ne dy observatoriume te ndryshme.Nga zbulimet e shumta ( deri me vitin 1972 84 pulsare ) u verejte se secili
pulesar vecmas, emiton impulse me apmlituda te paregullta, me shume nderpulsime .Forma e mbeshtjellesit i fituar prej shume observimeve te nderpulsimeve eshte edhe karakteristike personale e pagabuar per cdo pulsar vecmas.

Rathitja e pulesarve ne qiell tregon se keto jane te koncentruar ne afersi te galatikes sone, prej kah mund te konkludojme se jane trupa qiellor relativisht te rij.Deri tani lidheshmerija ndermjet pulesareve dhe supernovave eshte verejtur ne pulsarin Krabe dhe ate te zbuluar ne vitin 1972 ne qender te mjegullires IC 433 .
Por, me siguri se hulumtimi e pulsareve eshte,ende, larg te sqarimit perfundimtar te tryre.

[astronomi]

Kisha pas qef me dit diqka me shum lidhur me universin......

1.A kish mujt ndokush me me tregu se a kish me mujt naj her njeriu me i vizitu galaktikat tjera... dmth me dal jasht sistemit tonë diellor ... nese jo! pse nuk kish mujt .... e nese po ! qysh kish mujt ...????

[~AnnA~]

Postimi origjinal është bërë nga astronomi

Kisha pas qef me dit diqka me shum lidhur me universin......

1.A kish mujt ndokush me me tregu se a kish me mujt naj her njeriu me i vizitu galaktikat tjera... dmth me dal jasht sistemit tonë diellor ... nese jo! pse nuk kish mujt .... e nese po ! qysh kish mujt ...????

atronomi,lidhur me Universin ke perplot tema ne rubriken e Astronomis.

1.Tani per tani,per te udhetuar astronautet jashta sistemit tone solar ,eshte nje mision i pamundur.Teknologjia ka arrit deri aty,sa te zhvilloje Satelite dhe Sonda,qe eksplorojne hapsiren,mirepo ende jo nje Anije Kozmike,ku do mund te kishte ate fuqi dhe ate shpejtesi,sa te dale jashta sistemit tone diellor dhe kjo per shkak te ashtuquajtures "Energjia e zeze" e cila shkakton ekspansionin e pashpjegueshem te universit.
Tani,shkenca dhe teknologjia po evulojne gjithnje e me shume,ndoshta ne nje te ardhme te larget do arrihet te fluturohet dhe jashta gallaktikes tone...Mirepo,tani per tani ende nuk ka arrit teknologjia per te lejuar nje satelit te vizitoje gallaktikat tjera...
Sa e sa Sonda ka,qe kan fluturuar neper hapsire dhe papritmas humbet gjurmen e kjo mendohet te jete ajo "energjia e zeze" por deri me tani ende e pa-shpjegueshme ne detaje (ende nuk dihet se si arrin kjo energji te shkaterroje sondat,satelitet) pa asnje gjurme...
Dhe tani,qe ende nuk jan vrejt gallaksit e tjera,kjo nuk dmth qe ato nuk ekzistojne.Astronomia mendon te kete me mijera gallaktika ne Hapsire edhe pse nuk jan vizituar ndoj here.
Shpresoj te isha e qarte ne pergjigjen...
Te pershendes!

[astronomi]

faliminderit shum ana per pergjigjejen tende , ishe shum e qart .Po e shof se kishe shum njohuri ne lemin e astronomis vetem vazhdo.Po sipas mendimit tim njeriu as ne te ardhmen nuk do te mund te zbres ne ndonje galaktik tjeter , separi duke pasur parasysh se galaktikat jan shum larg njera tjetres me vitdrit ateher kjo duhet te jet e pa mundur , ndersa esht edhe qeshtja tjeter duhet ditur se per tu nisur ne ndonje galaktik tjeter duet me u nis me nje shpejtesi perafersisht sa te drites , ndersa duhet marr me men se qe te fitojm nje trup me shpejtesi te drites masa e tij duhet te jet shum e madhe edhe kjo e ben nje gje te pa mundur . Megjith ate faliminderit Ana.

[~AnnA~]

Postimi origjinal është bërë nga astronomi

Po sipas mendimit tim njeriu as ne te ardhmen nuk do te mund te zbres ne ndonje galaktik tjeter , separi duke pasur parasysh se galaktikat jan shum larg njera tjetres me vitdrit ateher kjo duhet te jet e pa mundur , ndersa esht edhe qeshtja tjeter duhet ditur se per tu nisur ne ndonje galaktik tjeter duet me u nis me nje shpejtesi perafersisht sa te drites , ndersa duhet marr me men se qe te fitojm nje trup me shpejtesi te drites masa e tij duhet te jet shum e madhe edhe kjo e ben nje gje te pa mundur . Megjith ate faliminderit Ana.

astronomi,gallaktitikat nuk jan te larguara nga njera tjetera vetem me vit drite,por me mijera vit drite.
Gallaktika me e afert me tonen mendohet te jete 1000 vite drite larg...Vetem nese dikur(per ate dhe thash,ne nje te "Larget",dmth,pas mijera vitesh-nese do ekzistonte toka-) teknologjia do te zhvillonte nje mjet qe do ishte shumehere me i shpejte se drita,atehere "ndoshta" dhe mund te shkonte ndoj Sonde(Satelit) deri ne gallaketiken tjeter...