Ēfarė Hamė Nė Tė Vėrtetė Kur Hamė Njė Hot Dog Apo Wurstel?
I pjekur nė skarė ose i skuqur, mbuluar me njė mal mustardė, ketchup dhe majonezė
wurstel ėshtė ushqimi tipik qė hahet nė lojėra, panaire, gjatė festimeve etj.
Por a keni menduar ndonjėherė se me ēfarė ėshtė bėrė vėrtet?
Cila ėshtė historia e sallamit?
Ai ka lindur fillimisht nė Gjermani dhe Austri, i njohur mė pas nė gjithė botėn si Hot Dog
Lindur fillimisht si salsiēe, mish i grirė, por mė pas receta ėshtė modifikuar nė mėnyrė qė tė jetė nė gjendje tė riciklojė edhe copėzėn mė tė vogėl tė ushqimit me origjinė shtazore.
Ajo qė ne hamė kuptohet lehtė. Vetėm tė lexoni pėrbėrėsit prapa paketės pėr tė kuptuar se mishi ėshtė i ndarė mekanikisht. Njė term tekniko-elegant.Ēfarė do tė thotė kjo? Kjo do tė thotė qė ėshtė njė pėrzierje e organeve tė brendshme, veshėve, lėkurės, kockave, yndyrave dhe tė gjitha mbetjeve tė kafshėve(dhe jo vetem ..).
Sipas ligjit evropian prodhuesit i kėrkohet tė raportojė sasinė e mishit nė ushqim.
Nė rastin specifik tė sallamit wurstel ėshtė e rrallė pėr tė lexuar sasinė e mishit qė pėrmban, ose mishin e ndarė mekanikisht, mė shumė se 50%, shuma mesatare varion 12-20%.
Kjo do tė thotė se pėr ēdo wurstel qė ju hani, pothuajse 80% e pėrmbajtjes vjen nga njė pėrzierje mundshme e kimikateve qė nuk ėshtė e pėrcaktuar mirė, por patjetėr tė dėmshme pėr trupin.
Procesi i prodhimit tė sallamit mund tė duket i thjeshtė, por nė realitet ėshtė e nevojshme pėr tė ndjekur parametrat e gatimit dhe pasterizimit, pasi me cilėsinė e ulėt tė pėrmbajtjes dhe ngarkesės tė lartė mikrobike (duke qenė karkasat e kafshėve tė theruara ditė mė parė dhe tė ngrira sėrish).
Tė shohim njė pasqyrė tė shpejtė tė aditivėve kimikė tė ushqimit, pėr tė kuptuar mė mirė se ēfarė hamė, kur hamė kėtė ushqim:
Nitrat natriumi (E250) ėshtė njė kimikat shumė toksik pėr mjedisin, si dhe njė nga mė tė pėrdorurit nė konservimin e mishit; pėrdorur kryesisht pėr tė sterilizuar mikroorganizmat e mbivendosur nė trupat e kafshėve dhe pėr tė ruajtur sa mė gjatė tė jetė e mundur produktin. Dėmi: Kjo sjell njė mundėsi tė sėmundjeve karcerogjene nė stomak apo sėmundje tė mėlēisė, tė shkaktuara nga ky reaksion me komponimet e tjera organike tė pranishėm nė stomak quajtur ammine. (Burimi Wikipedia).
Erythorbate natriumi (E316): pėrdorur pėr tė parandaluar prishjen e yndyrave, i pranishėm nė shumė ushqime tė tilla si marmelata dhe xhelatina tė llojeve tė ndryshme. Deri mė sot ne nuk e dimė nėse ka efekte anėsore.
Glutammato monosodico (E 621): njė pėrbėrės i pėrdorur pėr shije dhe aromė. Dėmi: (Krizė alergjike qė mund tė ēojė deri nė vdekje) dhe dhimbje koke tė forta. [Nėse ju hani shumė wurstel dhe keni dhimbje koke, tani e dini pse!]
Goma Guar (E 412): njė produkt me origjinė natyrore, pėrdorur nga industria ushqimore pėr salcat, akulloret, nė pėrgatitjet pėr tė bėrė ėmbėlsira dhe nė ushqimet me pėrbėrje mishi
Nė pėrgjithėsi pėrdoret pėr ti dhėnė elasticitet dhe butėsi ushqimit dhe pėr tė parandaluar shpėrbėrjen e tij. Dėmi: shkakton probleme nė zorrė.
Trifosfati (E451): shtues kimik me bazė fosfori. Pėrbėrės i pėrdorur gjerėsisht nė ushqim, sidomos nė pijet e gazuara si Cola, si rregullator i aciditetit. Dėmi: rrit rrezikun e osteoporozės.
Rapeseed Oil:shėrben pėr ti dhėnė atij njė shije abstrakte dhe unike, tipike e wurstel.